Antik dünyanın 7 harikasından ayakta kalabilen tek yapıtın Giza piramidleri olduğunu bilmekteyiz. Bu yapının yapımında 2 milyon taş blok (her biri yaklaşık olarka 2,5 ton ağırlığında) kullanılmıştır. Tamamlandığında 481 basamaktan oluşan bu yapıt, İngiltere’deki LincolnBüyük piramidi kimin yaptırdığını bilmekteyiz: Firavun Khufu (M.Ö 2547-2524 yılları arasında Mısırda hükum sürmüştür). Bunun yanısıra bu piramidin yapımcılığını üstlenen kişinin kim olduğunu da bilmekteyiz: Firavun Khufu’nun erkek kardeşi ve firavaunun sağ kolu olan Hemienu. Hemienu kralın tüm yapım faaliyetlerinin yöneticiliğini de yapıyordu. Ancak bizler bu büyük yapının ne şekilde yapıldığını bilmiyoruz ve bu soru bu yüz yıllar boyunca tartışıldı. Tarihi kayıtlarda bulunan en erken teori M.Ö 450 yıllarında, bu yapı hemen hemen 2000 yıldır kurulmuşken orayı ziyaret eden Herodot’a aittir. Heredot burayı ziyaretinde blokların taşınmasında “makinelerin” kullanıldığını ima etmekteydi. Olasılıkla bir vinç sisteminden bahsetmekteydi. Bu ziyaretten 300 yıl sonra Sicilyalı Diodorus “yapının rampalar vasıtasıyla” yapıldığını yazmıştır.Moder bilim insanları bu iki teoriye sahip çıkmakla beraber bunlardan sadece birisinin doğru olduğunu bilmektedir. Ancak yeni bir radikal teori büyük ihtimalle bu sorunun cevabı olacak. Eğer ki bu yeni teori doğru ise hem Mısırlı mühendiler hem de mısır mimarisinde planlama aşamasının daha once düşünüldüğünen daha ileri olduğu ortaya çıkacaktır.’s Cathedral onu 44 feet aşıncaya kadar 3.800 yıl boyunca dünyanın en büyük yapıtı olmuştu.

Harici Rampa ve Vinç Teorisi:

Harici rampa teorisine göre piramidin bir tarafından yapılan rampa tüm yapılya beraber dayanmaktaydı. Ancak bu rampa çok fazla basamağa sahip olduğunda blokların yukarıya taşınmasına olanak vermiyordu. Bu sürükleme ve yukarıya taşıma işlemi en fazla 8 basamağa kadar olanaklıydı ve bu tek rampa teorisinin problemiydi. İnce bir düşünce ile belki bu piramitin tepe noktasından yaklaşık bir mile boyunca uzandığı düşüncesi ortaya atıldı. Ancak bunun için ne Gize platosunda ne de yapıda herhangi güçlü bir kanıt yok. Ayrıca bir mil boyunca uzanan bir rampayı piramidle beraber yapmak saatler alacaktı. Bu yüzden bu teori de bir çok piramid uzmanı tarafından kabul edilmemektedir.Daha sonraları gerçeğe daha yakın tartışmalar yapıldı. Bunlardan birine göre Bu rampa piramidin etrafını bir dağ yolu gibi sararak en tepe noktaya kadar ulaşmaktaydı. Bu teorinin de en büyük eksikliği yapının bitiminde piramidin köşelirinin tamamlanamayacak olması idi. Köşelerden yapılan dikkatli açı ölçümleri bunoktaların sık sık piramidin tepe noktasını verdiği görüldü. Dieter Arnold (The Metropolitian Museum of Arts) çalışmasında bu konuda kesin bir yorum yapmaktadır: “Mısırda İnşaa Faliyetleri: Yapının inşaası sırasında piramidin tüm gövdesi rampaların altında kaldığı için ölçüm yapan kişiler piramidin dört köşesini, açıları ve piramidin taban noktasını hesaplarına kullanamayacaklardı”. Her iki rampa teorisi de bu probleme sahipti.İkinci teori ise Heredot’un makinalarının merkezinde idi. Güncel Mısırlı çiftçiler Nil’den topraklarını sulamak için ağaçlardan yapılan ve “shadouf” adı verilen vinç benzeri aletler kullanmaktaydılar. Bu aletler eski mezar çizimlerinde görülebilmekte ve bizler bunların piramidi yapanlar tarafından da kullanılmış olabileceğini bilmekteyiz. Bu iddiaya görede yüzlerce vinç yardımıyla bu bloklar çeşitli yüksekliklere (basamak basamak) yükseltilebilirdi. Hem Mısır, bu vinçler için gerekli olan büyüklerde kereste yapılacak ormanlık alanlara sahip değildi, hem de bu tür bir yapılandırma faaliyeti pratik değildi. Gemi yapımında kullanılan bu büyüklükteki keresteler Lübnandan getirilmekteydi ve bunlar oldukça pahalı yatırımlardı. Vinçdeki diğer problemler 1970lerde ve 1980lerde yapılan bir çok binanın tepe noktasına yaklaşıldıkça yaşanan problemleden de bilinmekteydi. Peki doğru olan neydi?büyüyerek en tepe noktasına kadar blokların taşınması mantığına

Dahili Rampa Teorisi:

Yeni bir radikal görüş, yedi yıldır bilgisayar ortamında büyük piramidin bilgisayarda modellemesini yapan fransız mimar Jean-Pierre Houdin tarafından ortaya atıldı. Bu görüşe gore halen piramidin içinde varolan rampa bu blokların tepe noktasına kadar taşınmasına yardımcı olmuştu! Harici bir rampa ile piramitin zemini inşa edilirken,piramitin içinde,piramitin üçte ikisini taşıyacak olan bloklar üzerinde ikinci bir rampa inşa ediliyordu.İçerdeki rampa Houdin'e göre,zeminden başlayarak 6 feet genişliğie ulaşıyordu ve yaklaşık 7 derece eğimi vardı.

Büyük piramitin yapımına ait teorilerin çoğu, eksik kanıtlara sahiptir. Peki bu iç rampa teorisi diğerlerinden farklı mıdır? Onun doğru olduğunu destekleyen herhangi bir kanıt var mıdır? Evet. Aşağıda görülen resimde 1980lerde piramid üzerinde yapılan microgravimetrik araştırmalar sonucunda alınan enteresan bir resim bulunmakta ve burada görülen (yeşil şekilde belirtilmiş olan) az yoğunlukta olan alanlar bu teoriyi destekler niteliktedir. Ayrıca bir çok piramid uzmanı da bu teoriyi onaylamış durumdadır.

Zaman: İÖ 2551-100
Mekân: Mısır
Piramit merdiven basamağı gibi sıra sıra inşa edilmişti. Bu şekilde tamamlanınca kalan taşları yerlerine kısa tahta kütüklerden yapılma makinelerle kaldırdılar. HERODOTOS, İÖ YAKLAŞIK 430.
Herodotos'un yaşadığı zamanlardan bu yana Mısırlılar'ın piramitleri nasıl inşa edip dikili taşları nasıl kaldırdıkları hakkında pek çok tartışma yapılmıştır. Ne yazık ki, Mısırlılar'dan günümüze bu konuları anlatan fazla bir belge kalmadığından, ortaya atılan bütün kuramlar, ancak deneysel arkeolojiyle sınanarak inanırlık kazanabilmektedir.Taşların ham olarak taşocaklarından çıkarılması, yontulması ve yontulmuş bu taş blokların ve dikilitaşların nakliyesi konularında pek çok yanıtlanmamış soru varsa da, belki de en büyük esrar, piramitlerin ve dikilitaşların gerçekten hangi teknikle yapıldığıdır.(Solda) Piramit yapımının erken bir aşamasını gösteren kroki. Piramitin kenarlarının tabanına birbirine paralel çakılmış kazıklar ayar ve düzleme için kullanılmış olabilir. (Sağda) Ahşap bir beşik modeli. Günümüze kadar tam boyutlu örnekler kalmamışsa da, piramit bloklarının nakli için bunların kullanılmış olması mümkündür.
PİRAMİTLERİ NASIL O KADAR DÜZGÜN OLARAK İNŞA EDEBİLDİLER?
Mısır'da modern arkeolojinin tartışmasız babası olan Flinders Petrie, 1880-2'de hepsi de 10 üçüncü binyılın ortalarında yaşamış 4. Hanedan hükümdarlarından Keops, Kefren ve Mikerinos'un (büyük ölçüde angarya yöntemiyle inşa edilen) piramitlerinin bulunduğu el-Gize platosunda çok titiz bir araştırma başlatmıştır. Bulguları arazinin belki de bir ızgara gibi hendekler kazıp bunları suyla doldurarak ve sonra da çevredeki "taş adalar"ı istenilen düzeye indirerek düzeltildiğini akla getiriyordu.Yüz yıl sonra Amerikalı Mısırbilimci Mark Lehner, el-Gize piramitlerinin çevresindeki kaya tabakasına açılmış çeşitli delik ve hendeklerin krokisini çıkarttı ve bu hassas düzleştirme işinin arazinin tümünde değil, piramitin en alt taşlarının yerleştirileceği yerin kenarında dar şeritlerde yapıldığı kanısına vardı.Gize piramitlerinin her birinin ortasında masif bir kaya kütlesi bulunmaktadır (bunlar piramitlerin içinde birkaç yerde görülebilir). Bu doğal kaya göbekleri, inşaatçıların tam bir dörtgen elde etmek için köşegenleri ölçmelerini de engellemiş olabilir.Günümüze kalan aletlerden anladığımıza göre Mısırlı mimarlar, kadastrocular ve inşaatçılar özellikle iki alet kullanmaktaydılar: Düz çizgileri ve dik açıları yapmak ve yapıların köşe ve kenarlarını astronomik düzenlemelere göre yerleştirmek için merkhet ve bay.
İngiliz Mısırbilimci I. E. S. Edwards, gerçek kuzeyin, herhalde batıda ve doğuda belirli bir yıldızın doğuş ve batış noktasını ölçüp sonra bu iki nokta arasındaki açıyı iki eşit parçaya bölerek bulunduğunu iddia etmiştir.Daha yakın zamanlarda Kate Spencer, Büyük Piramit'in mimarlarının, kuzey kutbu çevresinde dönen iki yıldızın (Büyük Ayı ile Küçük Ayı'nın) Keops piramitinin inşa edildiği sanılan İÖ 2467 yılında bir hizada olduğunu görmüş olabileceklerini ileri süren ikna edici bir kuram geliştirmiştir. Daha önceki ve sonraki piramitlerin yönlerindeki hataların, bu hizanın gerçek kuzeyden sapma derecesiyle bağlantılı olması da bu varsayımı desteklemektedir.
PİRAMİTLER NASIL İNŞA EDİLDİ?
Sakkara'daki ve Gize'deki günümüze kalan kanıtlar (özellikle de tamamlanmamış piramitlerden) taş blokları piramitler üzerindeki nihai yerlerine kaldırmak için en az beş farklı rampa sisteminin kullanıldığını göstermektedir. En kolay ve en aşikâr yöntem doğrusal rampadır (Sakkara'da 3. Hanedan'ın Sekhemkhet piramitinde kullanılmış olabilir). Ancak genelde bu rampalar için gereken genişlik, bunların seyrek olarak kullanılmış olduğu anlamına gelir.Piramitin bir yüzünde dar basamaklardan oluşan merdiven rampası ise diğerlerinden daha dik bir açı gerektirecektir. Bu tipin izleri Sinki, Meidum, Gize, Ebu Ghurob ve Lisht'te bulunmuştur. Belki de I. Anasatasi'nin 19. Hanedan papirüsünde anlatılan sarmal rampaya başlıca itiraz bunun neyin üzerine dayanacağı ve piramitin büyük bir kısmı sarıldığı takdirde düzeltme hesaplarının ve kontrollerin nasıl yapılacağı sorusudur. Piramitin bir yüzünde zigzaglı bir yol basamak piramitlerinin yapımında en etkili yol olacaksa da, Sakkara, Sinki ve Meidum basamaklı piramitlerinde bunun kullanıldığını gösteren bir ize rastlanılmamıştır.
İç rampa izleri Ebusir'de Sahure, Niuserre ve Neferirkare'de ve Sakkara'daki Pepi'de görülmektedir ama iç doldurulduktan sonra yine de bir tür dış rampa gerekecekti. Piramitin içinin teraslı olmasının piramitin kenarında basamak basamak daha küçük rampalar dizisinin kullanılmasını daha uygun yapacağı iddia edilmiştir.Dış kaplama yapıldığında bunların kalıntıları hiç kuşkusuz kaybolacaktı. Piramitten vadideki tapınağa uzanan geçitlerin de rıhtımdan inşaat yerine inşaatçı rampası olarak kullanılmış olması da mümkündür (rıhtım, Nil'e bir kanalla birleştirilmişti).Kullanılan rampa tiplerinin sorunu dışında tartışmalar, taş blokların yerlerine kaldırılma yöntemleri Üzerinde de yoğunlaşmıştır. Mısırlılar vinç ya da palanga yöntemleri kullanmadıkları için, blokları yerlerine yerleştirmede ahşap ve bakır kaldıraçlar kullanıldığı kabul edilmektedir.
Ebusir'de 5. Hanedan piramitleri. Arkada Gize'deki 4. Hanedan öncelleri. Eski çağlarda piramitlerin dışlarını örten ince kireçtaşı tabaka alınmışsa da, bunların ana blokları günümüze kadar kalmıştır.