Her Şey Burda Müzik Ders Oyun Video

************OSMANLI EKONOMİSİ*************

*Ekonomi:Üretim,dağıtım ve tüketim ile ilgili etkinliklerin tümüne birden denir.

*Ekonominin dayandığı sektörler:Tarım,hayvancılık,sanayi,ticaret ve madenciliktir.

*Ekonominin dayandığı temel kaynaklar:

-İnsan

-Toprak

*Ekonomide üretici unsur;Reaya dır(Köylüler,konar-Göçerler,esnaf ve zenaatkarlar).

*Ekonomi politikalarının amacı:Halkın refahını sağlamaktır.

*Osmanlının iktisat anlayışı:

--Osmanlı 18. y.yıla kadar güçlü bir ekonomi yapıya sahipti.

-Osmanlının sınırları genişleyince ticarette önem kazanmıştır.

-Devlet ve toplum felsefesiyle yakından bağlantılıdır.

-Devlet ekonomik faaliyetleri denetim altına almıştır.

-İktisadi siyasette devletin mali ihtiyaç ve kaygıları önemli yer tutuyordu.

-Daire-i adalet ‘e göre ülke içinde temel mallar yeterli miktarda olacak,hazine gelirlerinin mümkün mertebe artırılmasına dikkat edilecek,toplumda adalet ve huzur sağlanıp halkın çok üretim yapması sağlanacak.Böylece,devletin hazine gelirleri çoğalacak,dolayısiyle de ordu ve devletin güçü artacaktır.

-Ekonomik faaliyetlerin tümü reayanın sıkıntıya düşmeden ,bolluk içinde yaşamasını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir.Devlet;talep kadar arz yaratmak ,şayet arz ,talebi karşılamıyorsa ticaret sayesinde açığı kapatmanın önlemlerini almak zorundaydı.

-İthalata sınırlama getirilmemiştir.

-Hububat gibi temel ihtiyaç mallarının ve silah yapımında kullanılan madenlerin ihracatı ise yasaklanmıştır.

-İstanbul’un ve diğer büyük şehirlerin gıda ,yakacak ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilirdi.

**********OSMANLI İKTİSADİ DÜZENİ(sistemi)**********************

Özellikleri:

-Selçuklu ekonomisinin temelleri üzerinde şekillenmiştir.

-Orta Asya ve Orta Doğu 'nun tecrübe birikimi, Anadolu'nun ve fethedilen bolgelerin mahalli gelenekleri islam çerçevesinde yoğrularak ozgün bir sistem oluşturulmuştur.

-Sistem liberal değildir.Diğer iktisadi sistemlerle etkileşimde bulunmuş olmasına rağmen ,kendine has orijinal bir sistemdir.Egemenliğin bir kişide olması,bolünmemesi ilkesi, devlete rakip iktisadi güçlerin belirlenmesini engellemiştir.Toprakta ilke olarak devlet mülkiyeti kabul edilmiş,sanayi ve ticaret kesimlerinde de servet ve mülkiyetin belli ellerde toplanması ve aşırı zenginleşme yani toprak aristokrasisi ile burjuvazinin oluşması engellenmek isten-miştir(Batıda iç ve dış somürü olduğundan sermaye birikimi oluştu.Merkantilizm polikalar

lanmasıyla daha büyük sermaye birikimi oluıştu.Bunun sonucu olarakda sanayi devrimi oldu.Osmanlıda ise bu gelişmeler gorülmemiştir.Geleneksel olarak sermayenin belli ellerde toplanması ve birleşmesi müsadere kullanılarakta onlenmiştir).

-Toprak devletindir, işletme hakki koylünündür,vergiyi toplama hakki da sipahinindir.

Koylünün toprağını kendi toprağı gibi işletmesi,tüccar ve küçük sanayicinin güven içinde çalışmaları sağlanmıştır.

-Belli kişilerin teşviki ve zenginleşmesi yerine sosyal refah gozetilmiştir.

-Emeği ile geçinenler ayrı bir zümre oluşturmamışlardır.

-Fakat yabanclara tanınan kapitülasyonlar nedeniyle osmanlı büyük sanayi devrimini yapamamıştır.Mevcut olan küçük sanayisinide kaybetmiştir.

*Atatürk''Siyasi,askeri zaferler ne kadar büyük olrsa olsunlar,ekonomik zaferler ile taçlandırılamazlarsa elde edilen zaferler kalıcı olmaz,kısa zamanda sner.''diyerek ekonomik gelişmenin onemini vurgulamıştır.

*Osmanlının Piyasa Mekanizması:

-Kendine has bir ozelliği vardır.

-Tam rekabet sağlanmaya çalışılırken rekabetin rekabeti oldürmesi engellenmek istenmiştir.Bunun içinde etkili bir piyasa denetimi sağlanmıştır.

-Tekellerin oluşmasina izin verilmemiştir.

-Fiyat istikrarına nem verilmiş ve bunu sosyal refah için gerekli gorülmüştür.

-Ekonomik faaliyetler büyük anlamda planlanmıştır.

-Dış ticaret teşvik edilmiş fakat ithalat ilke olarak kısıtlanmıştır.

-Transit ticarete verilen geleneksel onem sürdürülmüştür.

*Bu sistemde;

-Devlet yatırımcı değildir.

-Devlet ticaretle uğraşmaz.

-Devletin harcamaları genellikle ;iç ve dış güvenlik,adalet ile bürokrasi alanlarını kapsar.

-Ticaret ve sanayi serbesttir.

-Hakimiyet alameti olarak para bastırılmış fakat yabancı paraların tedavülde(dolaşımda) bulunmasına engel olunmamıştır.

-Devlet düzenleyicidir.

-Devlet kalite,fiat ve şehirlerin beslenmesinde emredici konumdadir.

-Bazı kısıtlayıcı hükümler getirilmiştir(Hububat,silah yapımında kullanılan maddelerin ihracatı yasaklanması gibi).

-Osmanlı ekonomisinin bu ozellikleri esnekliğini zamanla kaybetmeye başlamış ve batılaşma zihniyeti ve yapısı opnuın yerini almaya başlamıştır.Bu yeni süreç içinde başvuru kaynağı batı olmuştur.Bu yüzden sosyal refah kavramının yerini kalkınma;güçlü orta sıonıf fikri yeriniş büyümenin moturu olacak bir avuç burjuvazininoluşturulması;adil gelir dağılımı yerini servet birikimi almıştır.Bununla beraber kültür farklılığı bu yeni zzihniyet ve yapının da Batı anlamda oluşmasına imkan vermemiştir(PROF.Dr.Ahmet Tabakoğlu,Türk iktisadi tarihi,ist.1984.)

***OSMANLI EKONOMİSİNİN TABİİ KAYNAKLARI***************

1-İNSAN

*Üretici unsur ,genel olarak reaya nın içinde yer alan köylüler,konar-göçerler,esnaf ve zanaatkarlardır.

-Osmanlıda nüfus müdürlüğü olmadığından,nüfus sayımları 19. y.yıldan önce yapılmamıştır.

-15 ve 16 y.yıllarda tahrir(Tımar sisteminin uygulandığı sancaklardaki vergi yükümlüsü nüfus ile bunların ödemekle yükümlü oldukları vergi kayıtlarının bulunduğu defterlerdir) defterlerinden yararlanarak tahminlerde bulunulmuştur.Tahrirlerde sayım yazım işlemleri fetih sonucunda alınan yerler ve 200-30 yıllık aralarla yapılırdı.

*Tahrir Defterlerine gore Osmanlı nüfusu şoyledir:

-16 y.yılda topraklar arttığı için nufusta artmıştır.

-16. Y. Yılın ikinci yarısında nüfus iki kat artmıştır(sağlanan huzur ve güven yanında sağlık alanında ki ilerlemeler nedeniyle.

-17 y.yılda nüfus azalmış,goçebeliğe eğilim gorülmüştür.Nedeni;celali isyanları,açlık,kıtlık vb.

-Devlet planlı iskan politikaları uygulamıştır.

-Şehirlerin yiyecek ihtiyaci çevre koylerden karşilanmiş,ancak büyük şehirlerin beslenmesi için ülkenin degişik yerlerinden yararlanma yoluna gidilmiştir.

*2-TOPRAK

-Ekonomi büyük olçüde tarıma dayanırdı.

-Tarım üretiminin ana kaynağı miri topraklardır.

-Miri arazi rejimi oluşturlmuştur.

*Bu rejime gore ;

-Toprak devletindir.

-Toprağı işletme hakkı reayanındır.Koylü üç yıl toprağını ekmezse çift bozan cezası uygulamıştır.Bunun nedeni üretim kaybını onlemek idi.

-Vergi toplama hakkı ise dirlik sahiplerinindir.Delet tımar sistemi ile üreticiyi koruyor ve üretimin sürekliliğini sağlıyordu.17. y. Yıldan itibaren sistem bozuldu

Tanzimat dneminde tımar sistemine son verildi.Toprak,devletin kontrolünden çıktı.Beylerin ayanların eline geçti.1858 Arazi kanunnamesiyle toprağın zel mülkiyete geçişi sağlandı.

-16 y.yılda nüfus artığı halde ekilebilir toprakların alanı artmamıştır.Bunun nedeni ise tımar sisteminin bozulmuş olmasıdır.

*Topraklar*

-Çift-hane sistemi:Bir çift sahibi haneye denir.

*İki baştan sistem:Beyliklerden alınan yerlerde uygulanmıştır.Buna gre bir koyden elde edilen şrün bir kısmı(genellikle yarısı)malikane hissesi olarak mülk sahibine,diğer kısmı ise divani hişssesi olarak dirlik sahiplerine verilir.Buı sistemin uygulandığı yerlerde halk şür'ü onda bir değil beşte bir olarak oderdi.şrün bu ikiye paylaşımından dolayı iki baştan

sistem denmiştir.

Mülk topraklar:Kişilerin mülkiyetine verilen topraklardir.Modern dnemde uygulanmaya ve yayginlaşmaya başlamiştir.

-Tımar sisteminin bozulması,çift hane sisteminin bozulmasın da sağladı.Mültezimler etkin duruma geldi.Koylülerin ve sipahilerin terkettikleri toprakları aldılar.19 y. Yılda büyük çiftlikler kurdular.

19 .y yılda ayanların gücü kırılşdı.Devlet bunların denetimindeki toprakları alıp küçük üreticilere dağıttı.

-1858 Arazi kanunnamesi ile ozelleşme donemi başladi.Topragi uzun süre

tasarrufunda bulunduran sahibi oldu.(zilliyet hakkı)

TOPRAK BOLÜMLERİ

1-Mülk arazi:-Oşri

-Haraci

2-Miri arazi:-Dirlik:Has,zeamet,tımar diye üçe ayrılır.

********OSMANLIDA ÜRETİM**************

1-TARIM:

-Okonomik hayat büyük lçüde tarıma dayanıyoy.

-Nüfusun çoğunluğu koy e mezralarda yaşıyor.

-Tarım belli bir sistem içinde yapılırdı

-Tımar sistemi:Merkeze yakın eyaletlerde uygulanırdı.

Miri topraklar hizmet karşiligi asker beslemek şartiyla

dirlik adı altında verilirdi.Koylüler üç yıl topraklarını

ekmediklerinde çift bozan cezasına çarptırılırdı.Topra-

ğını terk eden çiftçi 15 yıl içinde bulunursa yerine gon-

derilirdi.

-Tarımda en çok susuz hububat ekimi yapılırdı.

-Buğday

Arpa

Darı

Pirinç

Pamuk

Mısır:16.y.yıl sonlarında yetiştirilmeye başlanmıştır.

-Baklagiller,

Soğan

Sarımsak

Çeşitli bahçe ürünleri yetiştirilirdi.

-17.18 y.yıllarda çiftlikler kurulmaya başlanmıştır.

-18.y.yılın ikinci yarısında batı kesiminde ihracata

yonelik tarım üretiminde artış gorülmüştür.

2-HAYVANCILIK:

-Ekonomik faaliyetlerin dallarından biridir.

-Hayvanların gücünden yararlanılırdı

Taşimada,ulaşimda yararlanilirdi.(At,eşek,oküz,katir ve deve beslenirdi.)

-Ordunun ağırlıkları hayvanlarla taşınırdı.

-Hayvanların etinden ve sütünden yararlanılırdı.

-Hayvanların yünleri, derileri sanayide kullanılırdı.

-Hayvan besleyen konar-goçerlerin okonomiye onemli katkıları olmuştur.

-Arıcılık yapılırdı

-İpekçilik ile uğraşılırdı.Ozellikle Bursada onemli bir yere sahipti.

3-SANAYİ:

a)ESNAF TEŞKILATI:

-Zanaat ile uğraşanlar esnaf Lonca teşkilatları oluşturmuştur.

-Loncalar iktisadi hayatın temeli konumundaydı.

-Üretim loncalar ile denetlenirdi

-Standardizasyona onem verilirdi.Kalite on planda idi.

-2. Bayezid tarafından çıkarılan ferma ilk yazılı belge niteliğini

taşimaktadir.

-Fiyat tespitinde loncaların rolü büyüktü.

-Narh onceden belirlenirdi.Fiat tespiti yapılmadan satışa izin verilmezdi.

-Toptancı hallerine (Kapan)gelen mallar nitelik belirlemesinden geçirilirdi.

-Tüketicilerin korunması için kadı ve muhtesipler onemli gorev ve yetkilerle donatılmışlardır.

b)-ÜRETİM DALLARI:

-Dokumada;Bursa'nın ipek ve kadifeleri,

Ankara'nın sof'u,

Kütahya,Uşak,Gordes'in halilari,

Selanik'in kumaşlari vb onemliydi.

-Pamuklu dokumacılıkta;Kıbrıs,Bursa, Akhisar,Konya, İsparta,

Bolu,Antalya,Adana gibi yerlerde gorülürdü.

-Üretici esnaf arasında iş blümü vardı

-Ham maddeden yarı mamul üretenler,yarı mamullerden

mamul üretenler ayrı meslek gruplarıydı.

-Her üretim alanınının alt basamaklarını oluşturan kademe-

lere zanaatlar(hirfet)denirdi.

-Her hirfet grubu kendine ait malı işlerdi.

4-TİCARET:

Ticaret:Bir malın kar amacıyla üreticiden tüketiciye kadar olan

aşamalarinda yapilan tüm etkinliklere denir.

-Türkler ticarete onem vermişlerdir.

-Türkler tarih sahnesine çıktıklarından bu yana ticaret konusunda duyarlı olmuşlardır.

-İslamiyette de ticaret onemlidir.

-Türk islam devletlerin de ticarete ayrı bir onem verilmiştir.

-Devlet ticaret yapmazdı.Ticaret ile uğraşanları destekler,korurdu.

-Ticaret ile ilgili yeni düzenlemeler batılaşma doneminde yapılmıştır.

Ticaret yollarının denetim ve güvenlik esas alınmıştır.

-Osmanlı zamanında doğu- batı milletlerarası yol şebekesi güvenli ve işlek hale gelmiştir.

Devlet Derbent teşkilatini(Güvenlik),Mekari(taşima) ve menzil (haberleşme) teşkilatlarini kurmuştur.kurmuştur.

-Şehirlerde han(konaklama),hamam(temizlenme),ve bedestenler(aliş veriş yerleri) kurulmuştur.

-Ticaret yolları;

-ipek yolu:Çinden gelip karadeniz ve akdeniz limanlarında son bulurdu.

-Kürk yolu:Orta Asyadan karadeniz limanlarına uzanırdı.Tamamen Türklerin elindeydi.

-Baharat yolu:Hindistandan başlayip Akdeniz limanlarinda son bulurdu.

-Deniz Yolları:Tuna ve Fırat nehirlerinden ulaşımda yararlanılırdı.

-Türk limanları:Karadenizde;İstanbul,Azak,kefe,Akkirman,sinop,Trabzon,

Tunada;Ruscuk,Vidin,Budapeşte,

-Akdenizde;İzmir,Antalya,Alanya,Yakacık,Lazkiye,Beyrut,,İskenderiye,Kandiye,Tunus,Ceayir.

-Fıratta:Birecik,Diyarbakır,Bağdat,Basradır.

-Osmanlının en çok bağlantı kurdukları Avrupa limanları;Venedik,cenova,marsilyadır.

-Ticari emtia(satılacak mal,ticaret malı) iki nitelilteydi.

-Ülke içi ticaret,milletlerarası ticaret.

*Bazı ticari emtialar:

-Ankaranın sof'u(Ankara keçisinin kılından yapılır)

-Bursanın ipekli kumaşları

-Selaniğin çuhası

- Dıyarbakır ve kastamonuda bakırcılık

-Sivas,konya,kırşehirde boya üretimi

-İrandan alınan ham ipeğin Bursada işlenmesi vb gibi onemliydi.

*****KAMU EKONOMİSİ****

Osmanlıda kamu hizmetleri çoğunlukla devlet tarafından grülmezdi.Tımar ve vakıf sistemleri ile yerine getirilirdi.

*Kamu ekonmisinde kamu hizmetleri üç gruba ayrılırdı

-Divan'ın hizmetleri

-Taşra yoneticilerinin yürüttükleri hizmetler

-Vakıfların yürüttükleri hizmetler(Eğitim,sağlık,din,bayındırlık, vb gibi)

-Saray grevlileri,kapıkulları,bürorasi vvb gibi ulufe denirdi.

*Kamu Gelirleri:

-Tarım,hayvancılık,sınai üretim,ve ticaret yapan reayadan toplanan vergiler,

-Maden,tuzla ,orman işletiminden elde edilen gelirler.

-Transit ticaretten elde edilen gelirler.

********Osmanlıda Vergi Çeşitleri************

a)ŞER'I Vergiler:Oşür,Aşar,Haraç,Ispençe,Cizye

b)ORFİ Vergiler(Raiyyet rüsumu):

-Çift Resmi:

-Bad-ı heva:Evlenme ,cinayet gibi durumlarda alınan vergiler

-Niyabed:Sancak beyi,Zaim ve subaşilardan alinirdi.

Çift resmi:Bir çifti olanlardan alınan vergidir.

-Ağnam vergisi:Koyun vergisidir.

-Avarız vergisi:Olağanüstü durumlarda halktan alınan vergidir.

-Gümrük resmi(Bac) vergisi:Pazardaki malların vergi alınırdı.

*******OSMANLIDA PARA VE FİAT HAREKETLERİ*******

-Klasik donem osmanlı maliyesişnde maliye teşkilatının başı Başdefterdardır.

-19 y.yıla kadar dünyanın en geniş ve en düzenli maliye teşkilatıdır.

-Hazine gelir ve giderleri büyük bir titizlikle kaydedilirdi.

-Para ve çeşitli kiymetli eşyanin saklandigi yere hazine denirdi.

-Hazine ikiye ayrılırdı:

a)İç hazine(hazine-i Hassa):Padişahin şahsina ait hazinedir.

b)Devlet hazinesi(Maliye,Hazine-i Hümayun):Orfi,şer'i vergiler,ganimetlerin beşte biri,ve diger devlet gelirlerinden oluşurdu.

*Osmanlıda kullanılan paralar:

17 y .yılın ilk çeğreğine kadar osmanlı parası;altın,gümüş,bbakır vve diğer madenleri ihtiva eden SİKKE idi.

-Temel para birimi:Gümüş akçe dir(Osman ve orhan beyler donemlerinde ilk kesilmiştir).

- Mangır(pul).Bakır para

-İlk altın para Fatih bastırdı(Sikke-i hasene).

-Bir altı:60 akçedir.

-Milletlerarası ticarette kullanılan para sikke-i hasene idi.

-Para:1623'de bastırıldı.

-Bir para:4 akçedir.

-Guruş:40 paraya eşitti.

-Kaime(kayme,Kaime-i Nakdiyye-i Mutebere)):1840'da basılan ilk kağıt paradır.

*1842de tashih-i ayar adıyla yeni madeni para düzenlenmesi yapıldı Buna gore;

-Kuruş:Bir gram saf gümüşü bulunan birimdir.

-Bir kuruş:40 akçedir.

-Mecidiye:Yirmi kuruş'a eşit gümüş paradir.Abbdülmecid doneminde çikarildi.

-Lira:100 kuruş degerindeki altina denir.

-Osmanlının para birimleri kuruş ve mecidiye olmuştur.

-Paralar: Darphanede basılırdı.

****OSMANLIDA TÜKETİM****

-Tüketim:ekonomik faaliyetlerin temel unsurudur.

-İnsanlar temel ve lüks ihtiyaçlarını karşılam için t,üketirler.

*Osmanlı klasik doneminde;

- toplumun ihtiyacı kadar üretimde bulunulduğunda üretilen kadar tüketiliyordu.

-Varlıklı kişilerin halktan farklı bir yaşam tarzları yoktu.

-Toplum lüks eşya tüketimine yonelmemiştir.

-İnsanlar kanaatkardı

-Tasarruf anlayışı tüketimi hızlandırmaktan uzaktı.

-İkram'a onem verilirdi.

*Osmanlı modern donemde;

-Varlıklı kişiler lüks tüketime yonelmiştir.

*******DÜNYANIN GELİŞEN ŞARTLARI KARŞISINDA

OSMANLI EKONOMİSİ***************

-17.18 Y.yıllarda yeni gelişmelere goreBatı Avrupada tarım üretimi arttı.

-Milli ekonomiler ortaya çıktı.

-Merkezi devletler kuruldu.

-Merkantilist ekonomi siyaseti ilediler.

-Kendi aralarında rekabet başladı.Bu durum kapitalizm'in gelişmesine yol açtı.

Osmanlı bu gelişmelerden olumsuz etkilendi.

*******OSMANLIDA ULAŞIM VE HABERLEŞMEDE************

GELİŞMELER

*ULAŞIMDA:

-1830'DA PROJELENDİRİLEN DEMİRYOLU YAPIMINA 19. Y.YILIN ORTALARINDA YAPIMINA BAŞLANDI.

-İzmir ve samsun gibi limanların onemi arttı.

-Bir çok yol yapılarak yapılan yeni limanlara bağlandı.

Demiryolları ekonomi ve sosyal alanlarda etkili oldu.Merkezi hükümetin ülke üzerindeki kontrolünü sağlamaya yaradı.

-İlk demiryolu yapımını ingilizler başlattı.Bunu Almanlar izledi.

--2.Abdülhamit donemi demiryolları şebekelerinin gelişmesinin çok hızlandığı donemdir.İç batı Anadolu ,Bağdat ve Hicaz demiryolları onun zamanında yapılmıştı.

*HABERLEŞME:

-2.Mahmut doneminde yeniliklere başlandi.

-1834'de Üsküdar- İzmit arasında arabalarla posta taşımacılığı başlandı.

-1840 'da posta Nezareti kuruldu.(Geleneksel ulak-menzilhane teşkilatlari kaldirildi).

-İlk telgraf(1835'de icat edildi.Frz,İng kullandı) hattı İngilizler tarafından (İst-Varna-Kırım hattı) yapıldı.Bu hat kırım savaşında kullanıldı.

-Osmanlının kendi hesabına kurduğu hatlar ist-Edirne,Edirne-Şumnu(1855)

-1871'de posta ve telgraf hizmetleri posta ve telgraf Nezareti altında birleştirildi.

-1881'de telefon şebekeleri kurulmaya başladi.

-1911'de posta ve telgraf nezareti ''posta ,telgaraf ve telefon nezareti olarak değiştirildi.''

**TİCARİ DENGELERDE BOZULMALAR**

-Ulaşim ve haberleşmedeki gelişmeler çerçevesinde Avrupa mallari osmanli ülkesine girdi.

-Osmanlı esnafı,yeni şartlara ayak uyduramadı.Rekabet edemedi.

-Hammadde kaynakları Avrupaya akmaya başladı.

-Osmanlı hammadde ihraç eden ülke oldu.Mamul ürüler ithal edilmeye başlandı.

-Dış ticaret hacmi 1840 tan itibaren ozellikle 1879 'dan sonra Osm-Rus savaşının etkisiyle büyümüştür.

-1897 Osm-Yunan savaşi bitimide batidan talep nedeniyle hammadde ihracaati yeniden artmiştir.

**KAPİTÜLASYONLARDA DEĞİŞİMLER***

-Kapitülasyonlar Osmanlı güçlüyken aleyte etkisi grülm3emiş fakat zayıflayınca olumsuz etkileri grülmeye bbaişlanmıştır.

-Osmanlı tüccarları yabancı tüccarlara karşı üstünlüklerini zamanla kaybettiler.

-Osmanlı 1838 de İngilizlerle Balta limanı antlaşması imzaladı(ticari antlaşma).Bunu diğer ülkelerle imzalanan ticari sozleşmaler izledi. Verilen bu ticari kapitülasyonlarla Osmanlı

ekonomik bağımsızlığıı kaybetti.Avrupa devlerinin açık bir pazarı haline geldi.

-Avrupa bu antlaşmaya dayanarak sürekli Osmanli ekonomisine müdahale de bulunmuştur.

-Kapitülasyonlar 24 Temmuz 1923'de Lozan Antlaşmasiyla kaldirilmiştir.

***PARA VE BANKACILIKTA DEĞİŞİMLER***

-Tanzimat dneminde bankacılık başladı.

-İlk girişim 1830'da Galata bankerleri ve yabancı sermaye yaptı(Banker:para ve altın alışverişi yapan kişidir).

-Osmanlı bankerleri gayri müslim kişilerdi.

-İlk kurulan banka 1847'de Bank-ı Der Saadettir.Kırım savaşı oncesi iflas etmiştir.

-1856'da Bank-ı Osman kuruldu.1865'de İng-Frz sermayeleriyle yeni işlevler yüklenerek düzenlendi ve Osmanlı bankası adını aldı.

-Koylü ve tarım kesiminin sorunlarını çozüme yonelik olarak;

Memleket sandıkları kuruldu(1867).

Emniyet sandığı kuruldu(1868-ist).

1888'de Ziraat bankası olarak yeniden teşkilatlandırıldılar.

**KAMU EKONOMİSİNDE DEĞİŞİMLER**

-18 Y.yılda;

-Tımar sistemi onemi yitirdi.

-Malikaneler yaygınlaştı(1695 uygulamaya başlandı)

-İltizam sisteminde değişiklilere gidildi.

-Gelir-gider de değişimler grüldü.

*BÜTÇEDE DEĞİŞİMLER:

-Tımar toprakları ilemez olunca miri mukataalara donüştürldü.Gelirleri iltizam usulüyle toplandı.

-Mukataalar omür boyu peşin parayla kişilere satilamaya bbaşlandi(malikane sistemi)

-1775'de Esham (iç borçlanma)ya gidildi.Galata bankerlerinden kısa vadeli borçlar alındı.

-Yeni hazineler oluşturuldu(3.selim doneminde ordunun ihtiyaçlarini karşilamak için irad-i cedit gibi).

-Dış borçlanmaya gidildi.İlk ke dış borç kırım savaşı sırasında İngiltereden alındı.

-1875'e gelindiğinde dış borç miktarı 200 milyon sterline ulaştı.

-Osmanlı 1876 da borç odemeyi durdurdu.

-İng,frz,Austurya ,Alman,ve diğer alacaklı ülkeler 1881 de Osmanlıyla Muharrem Kanunnamesi imzaladılar.Bununla dış borç miktarı indiriliyor ve odeme şartları yeniden

düzenleniyor.Buna karşilik borçlarin odenebilmesi için Duyun-i Umumiye idaresi oluşturuluyor.Osmanli maliyesinin tuz,tütün tekelleri,damga resmi,balikçilik ve alkollü içkilerden alinan vergiler,ham ipekten toplanan Oşür ile dogu Rumeli vilayetinin

odediği yıllık vergiye el koyarak borçlarını tahsise yoneldiler.

-Dış borçlanma 1.dünya savaşına kadar sürmüştür.

-1914 yılında dış borç miktarı 160 milyon sterlin civarındadır.

**TÜKETİMDE DEĞİŞİMLER***

Batı tesirinden ve iktisadi canlılıktan uzak yerlerde yaşayanlar ,asgari ihtiyaçlarını karşılamaya yonelik bir tüketim tarzını sürdürmüşlerdir(Alaturka yaşam).

-Saray mensupları,yonetici tabaka ve zengin tüccarlar arasında yeni hayat tarzı benimsenmeye başlamış ,Avrupa kaynaklı mamul malların ve çeşitli lüks tüketim malları tüketilmiştir.Alafranga bir yaşama geçilmiştir.