TÜRK BAĞIMSIZLIK SAVAŞI(1919-1922)

II.MEŞRUTİYET'İN İLANI
(23 Temmuz 1908)
NEDENLERİ:
1)İngiltere,Fransa ve Rusya Reval görüşmesinde Makedonya'nın özerkliğine karar vermeleri(1908)
2)İttihat ve Terakki'nin faaliyetleri
3)Niyazi ve Enver Paşa'nın ayaklanması
İLANI:ÜAyaklanmaların ülkeye yayılacağı endişesiyle II.Abdülhamit Mebusan Meclisini yeniden açtı ve Kanun-ı Esasiyeyi yürürlüğe koydu.
SÜRESİ:II.Meşrutiyet 10 yıl devam etmiştir(I.Dünya savaşının sonuna kadar).
İZLENEN SİYASET:Dış siyasette Alman taraftarlığı izlendi.İngiliz,Fransız ve Rusya'ya karşı devleti korumak ve kaybedilen toprakları geri alma politikası uygulanmıştır.Bu politika Osmanlıyı 20. yüzyılın başında üç büyük savaşa sürüklemiştir.
31 MART OLAYI
(13 Nisan 1909)
*Yer:İstanbul
*Tarih:13 Nisan 1909
*Özelliği:Osmanlı tarihinde mevcut yönetimi ve anayasal düzeni yıkmaya yönelik ilk isyan hareketidir.
*Nedenleri:
1)II.Meşriyet ile gelen özgürlüklerin gerici basın ve din adamlarınca kötüye kullanılarak yönetimin eleştirlmesi.
2)Meşrutiyete karşı olan yöneticilerin ve II.Abdülhamit'in eskiye dönme çabaları
3)İttihat ve Terakki yöneticilerin yönetime tam egemen olamamaları nedeniyle mecliste karışıklıkların başlaması.
4)Bu dönemde devlette meydana gelen toprak kayıplarının halkı huzursuz etmesi.
*Sonucu:-Ayaklanma bastırıldı.Rumelide Selanikte oluşturulan,kurmay başkanlığını Mustafa Kemal'in yaptığı, Mahmut Şevket Paşa komutasında Hareket Ordusu İstanbul'a gelip ayaklanmayı bastırdı.
-II.Abdülhamit tahttan indirilip yerine V.Mehmet Reşat padişah getirildi.
-Meşrutiyetin devamı sağlanmıştır.
II.MEŞRUTİYET'İN İLANI SONRASI TOPRAK KAYIPLARI
1)Bulgaristan bağımsız oldu(1908)
2)Bosna-Hersek(Avusturya-Macaristan imparatorluğu aldı-1908)
3)Girit(Yunanistana bağlandı-1908)
MEŞRUTİYET DÖNEMİ İSLAHATLARI(1876- 1920)
*1876 'da Kanun-i Esassiye ilan edildi.
*İlk kez Anayasal düzene geçildi.
* 1. Meşrutiyet'in ilanıyla halk ilk defa yönetimde söz sahibi oldu.İlk demokratik adımlar atıldı.
*93 Harbini bahane eden II.Abdülhamit meclisi kapattı.
*Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar İdaresi)kuruldu.
*İttihatçıların baskısı sonucu II.Meşrutiyet 1908'de ilan edildi.
*Bu dönemde hükümdarın parlementer düzenlerde görülmeyen yetkileri kaldırıldı ve hükümet Meclis-i Mebusana karşı sorumlu hale getirildi.
*Anayasal düzeni yıkmak için 13 Nisan 1909 'da 31 Mart olayı oldu.Hareket ordusu bastırdı.
*Sultan Abdülhamit tahttan idirildi.
*V.Mehmet Reşat hükümdar oldu.
*Bu olaydan sonra İttihat ve Terakki devlet yönetimine egemen oldu.Osmanlı devletini bulunduğu zor durumdan kurtarmak amacıyla Tanzimat döneminden itibaren mücadele eden ittihat ve terakki Partisi 1913'de Bab-ı Ali baskınıyla devlet yönetimini tamamen ele geçirdi.
*Devleti zor durumdan kurtarmak için Osmancılık,İslamcılık,Pantürkizm,Türkçülük ve Batıcılık akımları ortaya çıktı.
*FİKİR AKIMLARI:
1)OSMANLICILIK:*Osmanlı ülkesinde bulunan Türk,Rum,Ermeni,Yahudi ve Arap topluluklarını Osmanlı vatandaşı olarak bir millet oluşturmaya yönelik düşünce akımıdır.
*Savunucuları:Genç Osmanlılardır.
*Tanzimattan Meşruriyet dönemine kadar olan sürede etkili olmuştur.
*Balkan halklarının ayaklaması ve bağımsız devletler kurmaları ve Balkan Savaşları sonucunda geçerliliğini kaybetmiştir.

2)İSLAMCILIK(Panislamizm-Ümmetçilik)
*Bütün müslümanları bir birlik altında toplamayı ve devlet yönetiminde din kurallarının uygulanmasını amaçlayan düşünce akımıdır.
*I. ve II.Meşrutiyet dönemlerinde hiristiyanların imparatorluktan ayrılması üzerinebu akım yayılma göstermiştir.II.Abdülhamit döneminde devlet siyaseti olarak uygulanmıştır.1.Balkan Savaşı sırasında Arnavutluğun Osmanlıdan ayrılıp bağımsız olması ve 1.Dünya savaşı sonunda Arapların da imparatorluktan ayrılmaları üzerine geçerliliğini kaybetmiştir.
3)PANTÜRKİZM:
*Dünyada bulunan Türkleri bir bayrak altında birleştirmeyi amaçlayan düşünce akımıdır.
Savunucuları:İttihat Terakki yanlılarıdır.1.Dünya savaşında uygulanamayacağı anlaşılmıştır.
4)TÜRKÇÜLÜK:
Osmanlıcılık ve İslamcılık fikirlerinin geçersizliği anlaşılınca,devletin kurtuluşunun ancak devlet içindeki Türklere ulusal bilincin aşılanarak sağlanabileceğini savunan düşünce akımıdır.Ülkede din,dil,soy ve ülkü birliği oluşturulursa devlet ancak bu birlik sayesinde ayakta durabilir.Özellikle İttihat ve Terakki 'nin ülke içinde savunduğu fikirlerdir.
Öncüleri:Ziya Gökalp,Mehmet Emin Yurdakul ve Ömer Seyfettindir.
19.ve 20. yüzyıllarda savunulan düşünce akımıdır.Çağa en uygun olanıdır.Kurtuluş Savaşı sırasında Türk halkı arasında yaygınlaşan Türkçülük akımı ulusal mücadelenin kazanıolmasında önemli rol oynamıştır.
5)FEDERALCİLİK:
Prens Sabahattin ve bazı Osmanlı aydınları tarafından savunulan ve II.Meşrutiyet sonrasında taraftarları artan bir düşünce akımıdır.
Osmanlı bölgelere ayrılacak.Her bölge özerk olacak.Bu özerk bölgeler padişaha bağlı olacak.Bu düşünce sahiplerine göre;Osmanlı kişiye ve kişinin gelişmesine ve eğitimine önem vermediği için kötü duruma düşmüştür.Üretici ve girişimci kişiler ile devlet ayakta durur.Devlet ve toplum kişi için çalışmalıdır.

ıÜüII.MEŞRUTİYET'İN İLANI
(23 Temmuz 1908)
NEDENLERİ:
1)İngiltere,Fransa ve Rusya Reval görüşmesinde Makedonya'nın özerkliğine karar vermeleri(1908)
2)İttihat ve Terakki'nin faaliyetleri
3)Niyazi ve Enver Paşa'nın ayaklanması
İLANI:ÜAyaklanmaların ülkeye yayılacağı endişesiyle II.Abdülhamit Mebusan Meclisini yeniden açtı ve Kanun-ı Esasiyeyi yürürlüğe koydu.
SÜRESİ:II.Meşrutiyet 10 yıl devam etmiştir(I.Dünya savaşının sonuna kadar).
İZLENEN SİYASET:Dış siyasette Alman taraftarlığı izlendi.İngiliz,Fransız ve Rusya'ya karşı devleti korumak ve kaybedilen toprakları geri alma politikası uygulanmıştır.Bu politika Osmanlıyı 20. yüzyılın başında üç büyük savaşa sürüklemiştir.
31 MART OLAYI
(13 Nisan 1909)
*Yer:İstanbul
*Tarih:13 Nisan 1909
*Özelliği:Osmanlı tarihinde mevcut yönetimi ve anayasal düzeni yıkmaya yönelik ilk isyan hareketidir.
*Nedenleri:
1)II.Meşriyet ile gelen özgürlüklerin gerici basın ve din adamlarınca kötüye kullanılarak yönetimin eleştirlmesi.
2)Meşrutiyete karşı olan yöneticilerin ve II.Abdülhamit'in eskiye dönme çabaları
3)İttihat ve Terakki yöneticilerin yönetime tam egemen olamamaları nedeniyle mecliste karışıklıkların başlaması.
4)Bu dönemde devlette meydana gelen toprak kayıplarının halkı huzursuz etmesi.
*Sonucu:-Ayaklanma bastırıldı.Rumelide Selanikte oluşturulan,kurmay başkanlığını Mustafa Kemal'in yaptığı, Mahmut Şevket Paşa komutasında Hareket Ordusu İstanbul'a gelip ayaklanmayı bastırdı.
-II.Abdülhamit tahttan indirilip yerine V.Mehmet Reşat padişah getirildi.
-Meşrutiyetin devamı sağlanmıştır.
II.MEŞRUTİYET'İN İLANI SONRASI TOPRAK KAYIPLARI
1)Bulgaristan bağımsız oldu(1908)
2)Bosna-Hersek(Avusturya-Macaristan imparatorluğu aldı-1908)
3)Girit(Yunanistana bağlandı-1908)
MEŞRUTİYET DÖNEMİ İSLAHATLARI(1876- 1920)
*1876 'da Kanun-i Esassiye ilan edildi.
*İlk kez Anayasal düzene geçildi.
* 1. Meşrutiyet'in ilanıyla halk ilk defa yönetimde söz sahibi oldu.İlk demokratik adımlar atıldı.
*93 Harbini bahane eden II.Abdülhamit meclisi kapattı.
*Duyun-u Umumiye (Genel Borçlar İdaresi)kuruldu.
*İttihatçıların baskısı sonucu II.Meşrutiyet 1908'de ilan edildi.
*Bu dönemde hükümdarın parlementer düzenlerde görülmeyen yetkileri kaldırıldı ve hükümet Meclis-i Mebusana karşı sorumlu hale getirildi.
*Anayasal düzeni yıkmak için 13 Nisan 1909 'da 31 Mart olayı oldu.Hareket ordusu bastırdı.
*Sultan Abdülhamit tahttan idirildi.
*V.Mehmet Reşat hükümdar oldu.
*Bu olaydan sonra İttihat ve Terakki devlet yönetimine egemen oldu.Osmanlı devletini bulunduğu zor durumdan kurtarmak amacıyla Tanzimat döneminden itibaren mücadele eden ittihat ve terakki Partisi 1913'de Bab-ı Ali baskınıyla devlet yönetimini tamamen ele geçirdi.
*Devleti zor durumdan kurtarmak için Osmancılık,İslamcılık,Pantürkizm,Türkçülük ve Batıcılık akımları ortaya çıktı.
*FİKİR AKIMLARI:
1)OSMANLICILIK:*Osmanlı ülkesinde bulunan Türk,Rum,Ermeni,Yahudi ve Arap topluluklarını Osmanlı vatandaşı olarak bir millet oluşturmaya yönelik düşünce akımıdır.
*Savunucuları:Genç Osmanlılardır.
*Tanzimattan Meşruriyet dönemine kadar olan sürede etkili olmuştur.
*Balkan halklarının ayaklaması ve bağımsız devletler kurmaları ve Balkan Savaşları sonucunda geçerliliğini kaybetmiştir.

2)İSLAMCILIK(Panislamizm-Ümmetçilik)
*Bütün müslümanları bir birlik altında toplamayı ve devlet yönetiminde din kurallarının uygulanmasını amaçlayan düşünce akımıdır.
*I. ve II.Meşrutiyet dönemlerinde hiristiyanların imparatorluktan ayrılması üzerinebu akım yayılma göstermiştir.II.Abdülhamit döneminde devlet siyaseti olarak uygulanmıştır.1.Balkan Savaşı sırasında Arnavutluğun Osmanlıdan ayrılıp bağımsız olması ve 1.Dünya savaşı sonunda Arapların da imparatorluktan ayrılmaları üzerine geçerliliğini kaybetmiştir.
3)PANTÜRKİZM:
*Dünyada bulunan Türkleri bir bayrak altında birleştirmeyi amaçlayan düşünce akımıdır.
Savunucuları:İttihat Terakki yanlılarıdır.1.Dünya savaşında uygulanamayacağı anlaşılmıştır.
4)TÜRKÇÜLÜK:
Osmanlıcılık ve İslamcılık fikirlerinin geçersizliği anlaşılınca,devletin kurtuluşunun ancak devlet içindeki Türklere ulusal bilincin aşılanarak sağlanabileceğini savunan düşünce akımıdır.Ülkede din,dil,soy ve ülkü birliği oluşturulursa devlet ancak bu birlik sayesinde ayakta durabilir.Özellikle İttihat ve Terakki 'nin ülke içinde savunduğu fikirlerdir.
Öncüleri:Ziya Gökalp,Mehmet Emin Yurdakul ve Ömer Seyfettindir.
19.ve 20. yüzyıllarda savunulan düşünce akımıdır.Çağa en uygun olanıdır.Kurtuluş Savaşı sırasında Türk halkı arasında yaygınlaşan Türkçülük akımı ulusal mücadelenin kazanıolmasında önemli rol oynamıştır.
5)FEDERALCİLİK:
Prens Sabahattin ve bazı Osmanlı aydınları tarafından savunulan ve II.Meşrutiyet sonrasında taraftarları artan bir düşünce akımıdır.
Osmanlı bölgelere ayrılacak.Her bölge özerk olacak.Bu özerk bölgeler padişaha bağlı olacak.Bu düşünce sahiplerine göre;Osmanlı kişiye ve kişinin gelişmesine ve eğitimine önem vermediği için kötü duruma düşmüştür.Üretici ve girişimci kişiler ile devlet ayakta durur.Devlet ve toplum kişi için çalışmalıdır.
ıÜü
TRABLUSGARP savaşı(1911-1912)
Nedenleri:
- Osmanlı devletinin güçsüz olması
-İtalya'nın sömürgeceliğe yönelmesi,TRABLUSGARP' I almak istemesi
-İngitere.Fransa ve Rusya'nın italya'yı Almanya'dan koparmak amacıyla İtalya'nın Trablusgarp işgaline karşı çıkmamaları
GELİŞİMİ:
İtalya Trablusgarp' İŞGAL ETTİ.Osmanlı bazı subaylarını buraya gönderdi.Bunlaradan Mustafa Kemel ve Enver Paşa'nın başarılarıyla işgal önlenmiş.Fakat İtalya güçlü donanmasıyla 12 adayı işgal etti.Çanakkale Boğazını ablukaya aldı.Ege denizi kıyılarını topa tuttu.ve Balkan Halklarını Osmanlı Devletine karşı kışkıttı.
SONUÇ:
Balkan savaşlarının başlaması nedeniyle osmanlı barış istedi.İtalya ile UŞİ antlaşması yapıldı.Bu antlaşmaya göre trablusgarp İtalya'ya verildi 12 ada Balkan savaşlarının sonuna kadar geçici olmak kaydıyla İtalya'ya bırakıldı.
UŞİ ANTLAŞMASININ ÖNEMİ:
Osmanlı Afrika'daki son toprak parçasını kaybetti.
Osmanlı devletinin ne kadar güçsüz olduğu anlaşımıştır.
12 adanın kaybedilmesi ile Ege'deki Türk egemenliği sarsılmaya başlamıştır.
BALKAN SAVAŞLARI(1912-1913)
NEDENLERİ:
-Milliyetçilik hareketler
-Rusya'nın Balkan halklarını kışkırtması
-Almanya'nın Osmanlıya yaklaşması nedeniyle İngitere'nin Rusya'ya Balkan politikasında serbest bırakması
-Osmanlı devletinin zayıfve güçsüz olduğunun anlaşıması
_Rusya'nın kışkırtmasıyla karadağ,sırbistan,Yunanistan ve Bulgarista'nın ittifak oluşturması ve osmanlının Balkanlardaki varlığına son vermek istemesi.
1.BALKAN SAVAŞI SIRASINDAKİ GELİŞMELER :
Karadağ,sırbistan,yunanistan ve bulgaristan'ın saldırısıyla savaş başladı.
Savaşın sonunda Londra antlaşması yapıldı.(1913)Bu antlaşma ile Osmanlı Midye_Enez çizgisinin batısında kalan topraklar kaybedildi.Bu çizgi bulgaristan ile aramızda sınır kabuledildi.
Bozcaada ve İmroz dışında kalan adalar kaybedildi.
LONDRA ANTLAŞMASININ ÖNEMİ:
Avrupa ve Egedeki Osmanlı varlığı sona ermiştir.
UYARI:B u savaş sırasında Arnavutluk bağımsızlığını ilan etmiştir.
Londra konferansı süererken İttihat ve terakki Bab-ı Ali baskınıyla hükümeti ele geçirdi.

2.BALKAN SAVAŞI(1913)
GELİŞMELER:
1.Balkan savaşı sonucunda daha fazla toprak alan Bulgaristan'ın fazla topraklarını paylaşmaması nedeniyle yunanistan,Karadağ ve Romanya Bulgaristan'a savaş açtı.Osmanlı bu durumdan yararlanarak EDİRNE VE KIRKLAREL'Nİ geri aldı.Bulgaristan barış isteyince BALKAN DEVLETLERİ ARASINDA BÜKREŞ ANTLAŞMASI YAPILMIŞTIR.(1913)
Osmanlı Bulgarlarla İSTANBUL AANTLAŞMASI Yunanlılarla ATİNA antlaşması yapmıştır.Sınırı olmadığı içinSırbistan ve Karadağ ile antlaşma imzalanmamıştır.
BALKAN SAVAŞI SONUCUNDA OSMANLININ KAYBETTİĞİ TOPRAKLAR:
-Batı Trakya tüm Makedonya ,Arnavutluk,Ege adaları

BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI
NEDENLERİ:
1.1871 YILINDA siyasi birliğini sağlayan Almanya'nın sanayileşmeye ve silahlanmaya başlaması ,ham madde ve pazar ihtiyacını karşılamak içinde sömürgeciliğe yönelmesi
2.1870 yılında siyasi birliğini kuran İtalya'nın Almanya'nın yanında yer alarak sömürgeciliğe yönelmesi
3.Avusturya-Macaristan imparotorluğunun Rusya'nın Panislavizim propagandasından rahatsızolması sırbıstan' denetim altına alarak Balkanlarda egemenlik kurmaya çalışması
4.Rusya'nın Balkanlara veBoğazlara egemen olup Akdeniz'e inmek istemesi
5.Sırbistan'ın Avusturya-Macaristan imparotorluğu içndeki sırbların egemenliğini almak istemeleri
UYARI:Savaşın asıl nedeni ekonomiktir.Yani sömürge elde etme.savaşı başlatan neden ise AVUSTURYA-MACARİSTAN veliatının 28 Haziran 1914'te Saraybosna kentindebir sırblı tarafından öldürülmesidir.

1.DÜNYA SAVAŞI HANGİ BLOKLAR ARASINDA OLMUŞTUR?
Üçlü ittifak(Almanya,İtalya,Avusturya-Macaristan imp,Bulgaristan ve Osmanlı devleti)
Üçlü itilaf (İngiltere,Fransa;italya,yunanistan,Sırbistan,Jabonya,Belçika ve ABD) arasında olmuştur.

OSMANLI DEVLETİNİN SAVAŞA GİRMESİ NASIL OLMUŞTUR?
Savaş başlayınca tarafsızlığını ilan etmiş ancak ittihat ve terakki yöneticileri meclisin onayını almadan Almanya ile gizli İttifak antlaşması yapmıştır. Osmanlıdevletinin tarafsız kalmasını isteyen itilaf devletleri kapitülasyonları kaldıracaklarını ve ekonomik yardımda bulunacaklarını bildirmişlerdir.İtihat ve terakki yöneticilerinin aşırı almanya yanlısı olmaları savaşı Almanya'nın kazanacağına inanmaları kaybedilen toprakların geri alınacağını ummaları Panturanizm idaalinin gerçekleşeceğine inanmaları gibi nedenlerden dolayı savaşa girilmiştir.Savaşa girmesine neden olan gelişme ise Akdeniz'den kaçan iki Alman gemisinin Osmanlı devletine sığınması,osmanlının bu gemileri satuın aldığını ilan etmesi sonucunda bu gemilerin karadenize çıkıp verilen gizli emirle rus limanlarını bombalamasıdır.

ALMANYA'NIN OSMANLI DEVLETİNİ KENDİ YANINDA SAVAŞA SOKMA NEDENLERİ :
Almanya'nın Osmanlının jeopolitikkonumundan yararlanmak istemesi yeni cepheler açılmasını sağlayıp doğudaki yükünü hafifleterek bu bölgedeki kuvvetlerinin bir kısmını batıya kaydırmak istemesi.ittilaf devlertlerinin Boğazlar üzerinden Ruslara yardım götürmelerini engellemek istemesidir.Padişahın kutsal Cihat ilan etmesini sağlayıp diğer müslüman devletlerinde kendi yanında savaşa girmelerini sağlamak.Osmanlıyı dentim altına alarak ingilizleri sömürgeleri ile olan bağlantısını kesmek istemesi.Berlin-Bağdat demiryolu hattını kurarak mUSUL VE KWERKÜK PETROLLERİNDEN YARARLANMAK İSTEMESİ.

OSMANLI DEVLETİNİN 1.DÜNYA SAVAŞINDA SAVAŞTIĞI CEPHELER:
KAFKAS CEPHESİ : Almanların Bakü petrolerini ele geçirmek amacıyla Osmanlı devletini yönlendirmesi enver Paşanın ise
Panturanizm düşüncesini gerçekleştirmek istemesi amacıyla acılan cephedir.
Sonuç:Yenilgiyle sonuçlanmıştır:Kış şartları nedeniyle 90.000 askerimiz ölmüştür.Ruslar Erzurum,Muş,Bitlis;trabzon ve erzincanı ele geçirmiştir.
ÇANAKKALE CEPHESİ:Almanya ile saavaşan rusya' ya Boğazlar üzerinden yardım ulaştırmak
istanbul ve Boğazları ele geçirerek Osmanlı devletini savaş dışı bırakmak
ingiliz ve Fransız donanmaları 1915 başlarında çanakkale Boğazını geçme girişiminde bulundu fakat Nusret mayın gemisinin bogaza mayın döşemesi ve Türk topçularının başarıları sonucunda büyük kayıplar vererek geri çekilmiştir.Denizde başarı sağlayamaun ittilaf devletleri gelibolu yarım adasına asker çıkarmışlar fakat Mustafa Kemal komutasındaki Türk ordusunun anafartalar,çonkbayırı ve kireçtepe'de elde ettikleri başarı sonucunda 1916'da geri çekilmişlerdir.
ÇANAKKALE SAVAŞI SONUÇLARI:İtilaf devletleri bağazları ve İstanbul'u alamamışlardır.Rusya2ya gerekli yardım gönderilememiştir.Rusya yardım alamayınca Çarlık Rusya'sı yıkılmıştır.(1917)yeni kurulanS.S.C.B. devleti itifak devletleri ile 3 mart 1918'de BREST-İTOWSK Antlaşmasını imzalayarak 1.dünya savaşından çekilmiştir.
savaş 3 yıl daha uzamıştır.yarım milyona yakın insan ölmüştür.
TÜRK TARİHİ AÇISINDAN SONUÇLARI: Çanakkale geçilemez.altın harflerle tarihe geçmiştir.Mustafa kemal'in askeri bir deha olduğu anlaşılmıştır.M.Kemal büyük bir üne kavuşmuştur.M.Kemal Türk askerini ,Türk askeride M.Kemal'i tanımış:karşılıklı güven ve inanç oluşmuştur.bu durum M.Kemal'in Kurtuluş(Bağımsızlık)savaşında önder olarak kabul edilmesinde etken olmuştur.
KANAL CEPHESİ:Almanya'nın desteği ve planlamasıyla Osmanlı tarafından İngiltereye karşı açılan cephedir.NEDENİ:Süveyş kanalını ele geçirerek ingilizlerin sömürgeleri ile bağlantılarını kesmek ve mısırı İngilizlerden geri almak.
SONUÇ:OSMANLI DEVLETİ BAŞARISIZ OLMUŞTUR.

IRAK CEPHESİ: İngilizlerin Türk kuvvetlerinin İran'a girmesini ve Hindistan' a girmesini önlemek.Kuzeye çıkıp Ruslarla birleşme amacı gütmeleri.SONUÇ:İngilizler Basra'ya asker çıkardılar.KÜTÜL AMARE denilen yerde yapılan savaşı kaybettiler fakat
1917'de osmanlıyı yendiler:Bağdatı ele geçirdiler.

SURİYE-FİLİSTİN CEPHESİ:NEDENİ:Osmanlı kuvvetleri Arap topraklarından tamamen çıkartmak.ingilizlerin
Arapları Osmanlıya karşı kışkırtarak onları himaye altına almak istemeleri.Bu nedenle Osmanlı kuvvetlerine karşı saldırıya geçtiler.
Bu kuvvetlerin komutanlığına atanan M.kemal'in Türk kuvvetlerini Suriye sınırında tutabilmiş bugünkü Suriye sınırı bu cephe savaşında belirlenmiştir.MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASININ sonucunda ingilizler Suriyeyi ele geçirmişlerdir.
NOTsmanlı bu cephelerden ayrı olarak mütefiklerine yardım amacıyla Yemen, Makedonya,Galiçya cephelerinde de savaşmıştır.

ABD'NİN SAVAŞA GİRMESİ VE SAVAŞIN SONA ERMESİ:
Saavaşın başlarında tarafsızlığını ilan eden ABD savaş sonucu itilaf devletlerine silah satarak büyük bir ekonomik gelişme sağlamıştır.Almanya'nın geliştirdiği denizaltıyla ABD'nin silah taşıyan gemilerine saldırması ve bu saldırıları ticaret gemilerine de yöneltmesi sonucunda ekonomisi zarar ören ABD , başkan WİLSON tarafından Wilsonm ilkelerini yayınlayarak 1918 yılında İtilaf devletlerinin yanında savaşa katılmıştır.
ABD İngiltere,Fransa birlikleri batı cephesinde Almanları yenilgiye uğratmışlardır.Bu arada yunanistan'ın saaavaşa girmesi sonucunda Bulgaristan ve Avusturya-macaristan imp.Balkanlarda zor duruma düşmüşlerdir.ittifak devletlerinin tüm cephelerde yenilgiler alması üzerine bulgaristan ateşkes antlaşması imzalaayarak saaaavaştan çekilmiş.Ardından Avusturya-Macaristan ,Almanya ve Osmanlı devletinin de ateşkes antlaşmaları imzalayarl 1.Dünya Savaşı sona ermiştir.

WİLSON İLKELERİ VE ÖNEMİ
ABD başkanı Wilson'un 1.Dünya savaşına girerken dünya barışına katkıta bulunmak ve insanlığın bir daha böyle büyük bir felakete uğramasını önlemek amacıyla yayınladığı ilkelerdir.14 maddeden oluşan bu ilkeler XX.yüzyıl dünyasında etkili olacaktır.
*Yenen devletler yenilenlerden toprak almayacak(Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası İzmir dahil birçok Osmanlı toprağını işgal eden itilaf devletleri bu maddeye aykırı hareket etmişlerdir.).
*Her millet ,çoğunlukta bulunduğu topraklarda bağımsız bir devlet olma hakkına sahiptir.(İngiltere ve Fransa ''mandacılık''fikrini ortaya atarak bu maddeye uymamıştır.
*Yenilen devletler savaş tazminatı ödemeyecek.
*Devlerler arasında gizli antlaşmalar yapılmayacak.
*Devletler arasındaki antlaşmazlıklar ,oluşturulacak uluslararası bir kurum gözetiminde (Milletler Cemiyeti -i Akvam)barış yoluyla çözümlenecektir.
*Savaştan sonra kurulacak devletlermilliyetçilik prensibine göre oluşturulacaktır.
*Osmanlıyla ile ilgili maaddesi.
-Osmanlı devletinin Türklerin çoğunluklu olduğu bölgelerdekesin türk egemenliği tanınacaktır.Ancak Türk egemenliği altında yaşaayan ve bulundukları bölgelerde çoğunluğu oluşturan uluslara kendi kendin i yönetme hakkı verilecektir.Boğazlar her devlete açık olacaktır.
NOT:İngiltere ve fransa yenilen devletlerin lehine gibi görülen bu ilkeleri,ABD'yi kendi yanlarında savaşa somak için kabul etmişlerdir.Ancak 1.Dünya savaşından sonra yenilen devletler üzerinde manda yönetimleri kurarak Wilson ilkelerini çiğnemişlerdir.

1.DÜNYA SAVAŞINDA YAPILAN GİZLİ ANTLAŞMALAR:
1.SYKES PYKOT ANTLAŞMASI:(26 Nisan 1916)
İngitere,Fransa ve rusya arasında yapılmıştır.Buna göre:
ingiltere ürdün ve ırak;
Fransa'ya Suriye,Kuzey Irak v e mersinden başlayarak Mardin'e kadar uzanana bölge ile Çukurova'yı içine alan ve Sivas'a kadar uzanan bölgeler
Rusya'ya Boğazlar ve Doğu anadolunun verilmesi karalaştırılmıştır.
UYARI:Rusya 1.Dünya Savaşı'ndan Brest-Litowsk antlaşmasını imzalayarak çekilince paylaşımda değişiklikler olmuş.İtilaf Devletleri Wilson ilkeleri doğrultusunda Boğazlarda uluslararası bir komisyon ve Doğu Anadolu'da bir Ermeni devleti kurmayı planladılar.
2.MAC-MAHON ANTLAŞMASI:
Mısır'ı yöneten ingiliz valisi Mac-Mahon'un ,Hicaz emri Hüseyin ile yaptığı antlaşmadır.Bu antlaşmaya göre araplar Osmanlı devletine karşı ayaklanıra araplara bağımsızlık verilecektir.
3.SAİNT JEAN DE MAURİENNE ANTLAŞMASI:
İtalya'yı almanya'dan ayırarak kendi yhanlarına çekmek için İngilrete,Fransa ve İtalya arasında imzalanmıştır.
UYARI:Bu antlaşamayla İhtilal çıkan rusya'nın savaştan çekilme ihtimaline karşı,doğuda doğacak boşluğu kapatmak için İngiltere,Fransa ve İtalya'ya bazı tavizler verilmiştir.

1.DÜNYA SAVAŞININ GENEL SONUÇLARI:
1.Almanya savaştan yenik olarak ayrılmış,krallık rejimi yıkılmış ve cumhuriyet yönetimi kurulmuştur.
2.Almanya sömürgelerini kaybetmiş,Avrupa'daki toprfakları azalmış,ordusu terhis edilmiş;silahlanması ve silah sanayi kurması yasaklanmıştır.
3.Avusturya -Macaristan İmporotorluğu parçalanmış ve toprakları üzerinde 4 yeni devlet kurulmuştur.(Avusturya,Macaristan,Polonya,Çekoslavakya)
4.Osmanlı imporotorluğu parçalanmış,hritiyan azınlıklardan sonra müslüman Araplarda bağımsız devlet kurmaya başlamıştır.
5.Rusya'da çarlık rejimi yıkılmış ve dünya tarihinde ilk kez sosyalist bir rejim kurulmuştur.
6.Bu savaştan en karlı çıkan devlet İngiltere olmuştur.Almanya'nın sömürgelerini kaybetmesi ve silahlanmasının engellenmesiyle rakipsiz kalan İngiltere büyük bir ekonomik güce ulaşmıştır.
7.Bu döneme kadar avrupa politikasıyla ilgbilenmeyen ABD,1.Dünya savaşından sonra Avrupa politikasıyla ilgilenmeeye başlamıştır.
8.Sömürgeleşme politikası yön değiştirmiş,savaştan galip ayrılan sömürgeci devletler,yenilen devletler üzerinde manda yönetimleri oluşturarark sömürgelerini artırmışlardır.
9.Savaşın sonunda gerçek bir barış kurulamamış,özellikle Almanya'nın çok büyüyk kayıplara uğraması,italya'nın ise savaşatan galip ayrılmasına rağmen isteklerine kavuşamaması 2.Dünya Savaşının çıkmasına neden olmuştur.

1.DÜNYA SAVAŞININ SONUNDA İTİLAF DEVLETLERİNİN YENİK DEVLETLERLE
YAPTIKLARI BARIŞ ANTLAŞMALARI
1)Versay(Versailles-28 Haziran 1919) :Almanya ile yapıldı.
2)Sen Cermen (Saint Germain-10 Eylül):Avusturya ile yapıldı.
3)Nöyyi(Neully-27 Kasım 1919):Bulgaristan ile yapıldı.
4)Triyanon (Trianon-4 hAZİRAN 1920):Macaristan ile yapılmıştır.
5)Mondros Ateşkes Antlaşması(30 Ekim 1918)-Sevr Antlaşması(10 Ağustos 1920):Osmanlı devletiyle yapılmıştır.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASI
TARİH:30 Ekim 1918
İMZALAYANLAR:Bahriye Nazırı Rauf(Orbay)Bey ile İngiliz Amirali Arthur Calthrope
YER:Limni adasının mondros limanı
ONAY:Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından oy birliği ile kabul edilmiştir.

OSMANLI'NIN ANTLAŞMAYI KABUL ETMESİNİN NEDENLERİ
*Almanya'nın savaştan çekilmesi ve savaşı sürdürecek gücünün olmaması.
*Wilson ilkelerine güvenilmesi
*Daha sonra İngilizlerin hoşgörüsüyle karlı bir antlaşmanın imzalanacağının sanılması.
*Padişahın,ingilizlerin yardımıyla saltanatı ve halifeliği korumak istemesi.

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASININ KOŞULLARI
*Boğazlar açılacak ve bu yerlerdekiaskeri üsler işgal edilecek.
*Osmanlı müttefikleriyle ilişkilerini kesecek.
*Ordu terhis edilecek,orduya ait silahlar,taşıtlar,cephane ve donatım anlaşma devletlerine teslim edilecek.(müterekenin bu maddesine uymayarak ordularını terhis etmeyen tek komutan 15.Korordu komutanı Kazım Karabekir Paşadır.)
*Donanama anlaşma devletlerine bıkakılacak ve uygun görülen limanlarda demirli tutulacaktır.
*Antlaşama imzalandığında Anadolu dışında bulunan Türk askerleri en yakın Anlaşma Devleti askeri birliklerine teslim olacaktır.
*Toros tünelleri ile demiryolları Anlaima Devletleri subayları tarafından denetlecektir.
*Anlaşma Devletleri bütün haberleşme araçlarına el koyacaklardır.
7.MADDE:Anlaşma devletleri güvenlikleri tehdit eden bir durumla karşılaşırsa yurdun önemli stratajik bölgelerini işgal edecek.
24.MADDE:Doğudaki altı ilde(Erzurum,Van,Harput(Elazığ),Sivas,bitlis,Diyarbakır)bir karuışıklık çıkarsa Anlaşma Devletleri bu yerleri işgal etme hakkına sahip olacaktır.(Ermeniler bu maddeden yararlanarak bağımsız bir devlet kurmak için ayaklanacaklardır.Bu madde Ermeni devleti kurulmasına yöneliktir.)

MONDROS ATEŞKES ANTLAŞMASININ ÖNEMİ:
1.)Bu antlaşmayla Osmanlı devleti kayıtsız şartsız teslim oldu.
2.)Osmanlı imparatorluğu fiilen sona ermiştir.
3.)Boğazların işgaliyle Anadolu ve Rumeli'nin bağlantısı kesilmiştir.
4.)Yedinci maddenin uygulanmasıyla WİLSON ilkelerine göre Türklerin denetiminde kalması gereken Anadolu topraklarıda anlaşma devletleri tarafından işgal edilmiştir.
5.) 24.maddenin uygulanmaya çalışılması sonucunda doğudaki Ermeniler bağımsız devlet kurmak amacıyla ayaklanmışlardır.
6)İşgallere tepki olarak ,milli direniş örgütleri kuruldu.
UYARI:7.madde Anadolu'yu tamamen işgale açık hale getirmiştir.İşgaller 7.maddeye göre yapılmıştır.Wilson ilkelerine aykırıdır.

MONDROS ATEŞKESİN UYGULANMASI:
Mondros Ateşkesinin imzalanmasından kısa bir süre sonra işgaller başladı

*İNGİLİZLERİN İŞGALLERİ:-Musul(ilk işgal edilen yerdir).
-Antep,Urfa,Maraş'ı gizli antlaşmalara bağlı olarak Fransa'ya devrettiler.
-Batum ve Kars' igal ettiler.Amaçları ise ermeni devletinin kurulmasını sağlamaktır.
-Mezifon ve Samsun'a asker göndermişlerdir.

*FRANSIZLARIN İŞGALLERİ:Adana (Dörtyol),Mersin, ve Adana ile Afyon işgal ettiler.Bölgedeki ermenileri ,Türklere karşı örgütlemeye başladılar.

*İTALYAN İŞGALLERİ:Antalya ,Bodrum,Kuşadası,Marmaris ve Konya .

*YUNAN İŞGALLERİ:Uzunköprü-Hadımköy demiryolunu işgal etmişlerdir.
Bunların yanı sıra ateşkes gereği Osmanlı ordusu ateşkes koşulları uyarınca dağıtılmaya,silahları toplanmaya başlanmıştır.
13 kasım 1918'de itilaf devletlerinin savaş donanması Çanakkale ve İstanbul boğazlarını işgal edip İstanbul limanına demir attılar.Böylece gayri resmi anlamda İstanbul işgal edilmiş sayılıyordu.
Osmanlı devletinin 1.Dünya savaşında çekilmesinden sonra ,ülkeyi savaşa sokan İttihat ve Terakki Cemiyeti üyeleri yurdu terk etmişlerdir.Bunun üzerine Padişah sadrazamlığa Ahmet İzzet Paşa'yı getirdi.;anacak sadrazamla padişah itilaf devletlerine karşı izlenecek politikada anlaşmazlığa düşmüşlerdir.Mondros Ateşkes Antlaşmasının haksız uygulamalarına karşı çıkan Ahmat İzzet Paşa bir süre sonra görevden alınmış,yerine Tevfik Paşa getirilmiştir.
İşgaller karşısında çaresiz durumda bulunan Padişah Vahdettin yetkileri çok az olan Meclis-i Mebusanı(Osmanlı parlemontosu) kapatmıştır.Böylece meşruti idare süresiz olarak kaldırılmıştır.Padişah Vahdettin tahtının kaygısı içerisindeydi.Bu karışıklık içerisinde Tevfik Paşa hükümeti istifa edince yerine padişah ile her konuda uyum içerisinde olan Damat Ferit Paşa getirilmiştir.
Padişahla aynı görüşleri paylaşan ve tam bir uyum içinde çalışan Damat Ferit Paşa,ulusal mücadeleyi engellemek için itilaf devletleriyle işbirliği yapmaktan çekinmemiştir.

PARİS BARIŞ KONFERANSI(18 Ocak 1919)
İtilaf devletleri,1.Dünya savaşından yenik ayrılan devletlerle yapacakları barış antlaşmalarının esaslarını saptamak amacıyla Pariste bir araya geldiler
Alınan Kararlar:
*Almanyadan Alsace-Loraine'nin alınarak Fransaya verilmesine
*Avusturya-Macaristan imparatorluğunu parçalanarak Avusturya,Çekoslavakya ve Macaristanın kurulmasına
*Polonyanın bağımsız bir devlet haline getirilmesine
*Savşatan yenik çıkan bu devlerin ağır savaş tazminatı ödemelerine
*Osmanlı devletinin nasıl parçalanacağı karalaştırldı.
*Daha önce yapılan antlaşmayla İtalyaya bırakılan Batı Anadolu Yunanistana verilmesine ve Yunanlıların İzmir'e asker çıkarması ve doğu Trakyayı işgal etmesine karar verildi.

İZMİR'İN İŞGALİ(15 MAYIS 1919)
Paris Barış Konferansında ingilizlerin isteğiyle anadolunun paylaşılmasına ortak edilen Yunanistan konferansta alınan karar gereği 15 mayıs 19192da izmir'e asker çıkarıp işgal ederek binlerce türkün öldürülmesine neden olmuştur.
Padişah ve İstanbul hükümetinin işgaller karşısında kayıtsız kalmaları üzerine tüm yurtta işgalleri kınayan miting ve gösteriler yapılmıştır. Yunan ordusunun işgali iç bölgelere kaydırması sonucunda Kuva-i milliye oluşmaya başlamıştır.
NOT:İzmir'in işgali türkler arasında birleştirici bir etki yapmış ulusal bilincin uyanmasına ve hızla yayılmasına neden olmuştur.

CEMİYETLER
1)AZINLIKLARIN KURDUKLARI CEMİYETLER:Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası Osmanlı devletinin içinde bulunduğu karışık durumdan faydalanarak devlet kurma amacıyla,Rum,ermeni ve yahudilerin kurdukları cemiyetlerdir.
*Mavri Mira Cemiyeti
*Rum Pontus Cemiyeti
*Hınçak Komitesi
2)TÜRKLERİN KURDUĞU ZARARLI CEMİYETLER:Mondros Ateşkes Antlaşması sonrası karışık ortamda kendi çıkarlarını doğrultusunda saltanat ve hilafetin devamını sağlamak isteyen Türkler tarafından kurulan cemiyetlerdir.
*Sulh ve selamet-i Osman-i Fırkası
*Teali İslam Cemiyeti
*Kürt Teali Cemiyeti
*İngiliz Muhibler Cemiyeti
*Hürriyet İtilaf Cemiyeti
*Wilson İlkeleri Cemiyeti.

3)YARARLI(ULUSAL)CEMİYETLER
*Trakya Paşaeli Cemiyeti
*İzmir Müdafaa-i Hukuk-i Osmaniye Cemiyeti
*Kilikyalılar Cemiyeti
*Trabzon Müdafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti
*Şark Vilayetleri Mudafaa-i Hukuk-i Milliye Cemiyeti
*Milli Kongre Cemiyeti
*Redd-i İlhak Cemiyeti

YARARLI(ULUSAL)CEMİYETLERİN ORTAK ÖZELLİKLERİ
*Bölgesel amaçlı kurulmuşlardır.
*Basın yayın yoluyla propaganda yolunu seçmişlerdir.
*Başlangıçta silahli mücadele amaçlanmamıştır.
*Birbirlerinde kopuk ve bağımsız hareket etmişlerdir.
*Bölgesel olarak kurulmasına ulusal bilincin gelişmesine ,yayılmasına ve canlı tutulmasına kaynak olmuşlardır.
*15 mayıs 1919 İzmir'in işgaliyle silahlı mücadeleye başlamışlardır.
*Cemiyetlerde hakim olan anlayış Türklük duygusudur.
*Sivas Kongresinde Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti adı altında birleştirilerek ulusal bir nitelik kazanmışlardır.

KURTULUŞ SAVAŞI
SİLAHLI YÖNÜ:15 Mayıs 1919 - 9 Eylül 1922 (İzmir'in kurtuluşu)
SİYASİ YÖNÜ:19 Mayıs1919 - 24 Temmuz 1923(Lozan Antlaşması)

EVRELERİ:
1)19 Mayıs 1919 -23 Nisan 1920(Hazırlık Dönemi)
2)Osmanlı Hükümeti ve İç İsyanlarla Mücadele(Osmanlı hükümetlerinin TBMM ile olan mücadeleri)
3)Dış Düşmanlarla Savaş(İngiliz,Fransız,Yunan,İtalya,Ermeni)
4)Devrimler(Yenilikler devresi).

KURTULUŞ SAVAŞININ TEŞKİLATLANMASI
KUVAY-İ MİLLİYE:
Mondros Ateşkes Antlaşmaından sonra yurdumuzun işgal tehlikesine uğraması üzerine oluşan Türk halkının direniş örgütlenmesine Kuva-i milliye denir.Kuva-i Milliye başlangıçta Yunanisten'ın işgaline karşı tepki olarak oluşmuştur.
KUVAY-İ MİLLİYE'NİN OLUŞMA NEDENLERİ:
1.Osmanlı devletinin 1.Dünya Savaşı'ndan yenik ayrılması,
2.Mondros Ateşkesi'ni imzalaması ve Osmanlı Ordusların terhis edilmesi,
3.Anadolu'nun işgal edilmesi
4.Osmanlı hükümetlerinin işgallere karşı kayıtsız kalması,halkın can,mal ve namus güvenliğinin sağlanamaması,
5.Düzenli ordu kuruluncaya kadar zaman kazanılmak istenmesi,
KUVAY-İ MİLLİYE BİRLİKLERİ:
1.Düşman ordusunu yıpratarak ilerleyişinini yavaşlatmışlardır.
2.TBMM'nin toplanması ve düzenli ordunun kurulmasıaaşamasına kadar askeri boşluğu dolmuşlardır.
3.TBMM'ne karşı çıkan ayaklanmaların bastırılmasında etkin rol oynamışlardır.
4.Ulusal bilincin uyandırılmasını sağlamışlardır.
MUSTAFA KEMAL'İN SAMSUNA ÇIKIŞI(19 MAYIS 1919)
Kurtuluş Savaşı tarihinde M.Kemal'in Samsun'a çıkşında TBMM'nin açılışına kadar geeçen süre,ulusal mücadelenin hazırlık dönemini oluşturur ve kongreler dönemi olarak adlandırılır
Mondros Ateşkes antlaşmasından sonra İstanbul'a geelen M.Kemal Paşa padişahın ve osmanlı genel kurmayındaki arkadaşlarının desteğini sağlayarak kendisini 9.Ordu müfettişliğine atandırmıştır.
* M.Kemal'in Bu göreve gelmek istemesinin nedenleri:
1.Kurtuluşun ancak Anadolu'da gerçekleştirileceğine inanması,
2.İstanbul'un resman olmasa da işgal altında bulunması,
* M.Kemal'in Gerçekleştirmek İstediği Temel Amaç:
Türk halkını tehlikeelere karşı uyarıp halkı örgütlemek ve bağımsızlık mücadelesini başlatarak kayıtsız şartsız millet egemenliğine dayanan bağımsız bir türk devleti kurmaktır.
* İstanbul Hükümeti ve padişahın 9.Ordu müfettişliği için M.kemal'i seçme nedenleri:
1.Osmanlı devleti'nin !.Dünya saavaşına girmesine neden olan ittihat ve terakki partisinin politikasına karşı olması,
2.Yıldırım orduları komutanlığından ayrıldıktan sonra padişah ve çevresinde güven verici bir izlenim bırakması
3. M.Kemal'in o dönemin en ünlü komutanlarından biri olması
4. İstanbul hükümetinin doğu karadenizde Pontusçu Rumlara karşı sivil direnişçilerle birleşen askerler üzerinde M.Kemal'in çaydırıcı bir etkiyapacağını düşünmesi.

HAVZA GENELGESİ ( 28 MAYIS 1919)
AMAÇ:İzmir işgali ni anadolunun her yanına duyurmak,milli bilinçi uyandırmak,ulusal birliği sağlamak.
ÖNEMİ:Türk ulusu kuva-i milliye etrafında bütünleşmiştir.M.Kemal'in İstanbul'a geri çağrılmasına neden olmuştur.
ÖZELLİĞİ :İlk kez M.Kemal Türk bağımsızlığı konusunda sesini Havza'da duyurmuştur.
Tek imzalı(Atatürk'ün imzası) genelgedir.
NEDENİ:İzmir'in yunanlılarca işgal edilmesi
İşgallere İstanbul hükümetinin ilgisiz kalması
İstanbul'daki izmir işgalini protesto eden mitinglerin engellenmesi
Basına sansür konularak Türk ulusunun işgallerden haberdar olmasının engellenmesi
içinde bulunan bu duarrumun türk ulusunun herşeyi kabulendiği izlenimini yaratmış olması.

AMASYA GENELGESİ (22 hAZİRAN 1919)
Genelge ,M.Kemal tarafından kaleme alınmıştır.Genelgenin halk üzerindeki etkisini artırmak için de RAUF BEY,ALİ FUAT PAŞA,REFET BELE gibi komutanlarda imzalamıştır.
Genelgenin İçeriği:
1.Vatanın bütünlüğü ulusun bağımsızlığı tehlikedir.
2.İstanbul Hükümeti,üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getirmemektedir.
3.Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.
4.Ulusun durumunu gözden geçirmek ve hak isteyen sesini dünyaya duyurmak için her türlü etkive denetimden uzak bir ulusal kurulun varlığı gereklidir.
5.Anadolu'nun her yönden en güvenli yeri olan Sivas'ta ulusal bir kongrenin hemen toplanması kararlaştırılmıştır.
6.Bunun için tüm illerin her bölgesinde ulusun güvenini kazanmış üç delegenin seçilerek olabildiğince hızla yetişmek üzere hemen yola çıkılması gerekmektedir.
7.Her olasılığa karşı durumun ulusal bir sır olarak saklanması gereklidir.
8.Sivas Kongresine katılacak delegelerin seçimini MÜDAFAA-İ HUKUK ,REDDİ iLHAK dernekleri ile belediyeler yapacaktır.
9.Askeri ve ulusalbirlikler hiç bir biçimde dağıtılmayacaktır.
Amasya Genelgesi'nin Önemi:
1.Genelge ,emperyalist devletlere karşı bir isyan parolasıdır.
2.Anadolu ihtilalinin eylemli olarak başladığını gösterir.
3.Türk halkına,ulusal egemenliğine kavuşması için yapılan bir çağrıdır.
4.Kurtuluş savaşımızın amacını,gerekçesini ve yöntemini açıklamıştır.
5.Türk ulusu ilk kez hem osmanlı hükümetine hem de Anlşma devletlerine karşı ayaklanmaya davet edilmiştir.
6.ilk kez ulusal egemenlik ilkesinden söz edilmiştir.
7.ulusun ve yurdun içinde bulunduğu durumdan kurtulması içimçözümler önerilmiş ve Sivas'ta bir kongrenin toplanması kararlaştırılmıştır.
Amasya Genelgesi'nin Etkileri:
1.)Amasya genelgesi osmanlı yönetimi ve anlaşma devletlerini rahatsız etmiştir.Anadolu'da ulusal uyanış başlamadan yok etmek için bu gelişmelerin sorumlusu olan M.Kemal İstanbul'a çağrılmıştır.Mustafa Kemal'in bu çağrıya uymaması üzerine dahiliye nazırı Alı Kemal Paşa 23 Haziran 1919 'da vali ve mutasarrıflara gönderdiği gizli bir genelge ile Mustafa Kemal Paşa'nın 9. Ordu müfettişliğinden azledildiğini ve resmi bir sıfatı kalmadığı için artık emirlerinin de dinlenmemesi gerektiğini bildirmiştir.
Bunun üzerine Mustafa KemalPaşa 8-9 Temmuz 1919'da askerlik mesleğinden ayrıldığını İstanbul'a bildirmiştir.
2.)Genelge yurtta büyük sevinçle karşılandı ve tüm yurtta işgalleri protesto eden miting ve gösteriler yapılmıştır.
KONGRELER
Kurtuluş Savaşı sürecinde yapılan Konreler:
*Erzurum Kongresi:Toplanış bakımıdan bölgesel,aldığı kararlar bakımndan ulusal konredir.Mustafa Kemal edilmi ve başkanlığa getirilmiştir.
*Balıkesir Kongresi(26-30 Temmuz 1919):Batı Anadolu yutseverleri tarafından yapılmıştır.Toplanış amacı ve aldığı kararlar bakımından bölgeseldir.Amasya kararlarını kabul etmiş.Padişah'a bağlılığını bildirmiştir.
*Alaşehir Kongresi(15-25 Ağustos 1919):Erzurum ve Balıkesir kongrelerinin aldığı kararların gözden geçirilmesi amacıyla toplanmıştır.Balıkesir kongresinin kararları benimsenmiştir.Yunan işgaline karşı gerekirse Anlaşma devletlerinden yardım istenmesi kararlaştırılmıştır.Bölgesel amaçlıdır.Amasya Genelgesinin kararları kabul edilmiştir.Sivas Kongresinin birleştirici anlamını kavrayamadıkları için kongreye etkin olarak katılmamışlardır.
*Sivas Kongresi(4-11 Eylül 1919):Toplanış ve aldığı kararlar bakımından ulusaldır.Birlik ve beraberliği sağlayan kongredir.Ülkedeki tüm müdafaa-i Hukuk cemiyetlerini tek çatı altında toplamıştır.
UYARI:Mustafa Kemal Erzurum ve Sivas Kongrelerine katılmıştır.Erzurum Kongresine davet edilmiştir.Sivas Kongresini bizzat kendisi Amasya Genelgesinde belirterek toplamıştır.
ERZURUM KONGRESİ(23Temmuz-7 Ağustos 1919)
*Doğu Anadolu Müdafaa-i Hukuk cemiyetinin çağrısıyla toplanmıştır.Mustafa Kemal'de Kongre'ye çağrılmıştır.
*Bitlis,Erzurum,Sivas ve Trabzon delegelerinin katılmasıyla toplanmıştır.
*54 delege ile toplanmıştır.
NEDENLERİ:
*Bölgenin sorunlarını görüşmek.
*Bölgede kurulması düşünülen Ermeni devletinin kuruluşunu engellemek.
*Bölgedeki güçleri birleştirmek.
*Mücadelenin yöntem ve hedeflerini belirlemek.
KARARLAR:
*Mustafa Kemal Kongre başkanlığına seçildi.
*Ulusal sınırlar içinde yurt bir bütündür,asla parçalanamaz.
*Her türlü yabancı işgal ve idaresine karşı ve Osmanlı hükümetinin dağılmasınsa karşısında Türk ulusu ,yurdu birlikte kurtaracak ve direnecektir.
*Yurdun ve bağımsızlığın korunması ve kazanılmasına İstanbul'daki hükümet yetersiz kaldığında,amacın sağlanması için geçici bir hükümet oluşturulucaktır.Bu hükümet ulusal kongre tarafından seçilecektir.(sivas kongresi)Kongre toplanmamışsa seçimi temsil kurulu yapacaktır.
*Ulusal gücü etken ,ulusal iradeyi egemen kılmak esastır.
*Hiristiyan unsurlara siyasal egemenliğimizi ve toplumsal dengemizi bozucu ayrıcalıklar verilemez.
*Manda(Güdüm)ve koruyuculuk kabul edilemez.
*Ulusal meclisin hemen toplanması ve hükümet uygulamalarının meclisin denetimine konulması için çalışılacaktır.
ÖNEMİ:
*Amacı,toplanış şekli ve niteliği bakımından bölgesel ,aldığı kararlar bakımından ulusal bir kongredir.
*Ulusal mücadelenin esas programını hazırlamıştır(Bu programın temel fikri kayıtsız şartsız bağımsız ve ulusal egemenliktir).
*Mısak-ı Milli kararlarına öncülük etmiştir.
*Toplanan ulusal güçlerle ulusal egemenliğimizin koşulsuz olarak gerçekleştirilmesine karar verilmiştir(ilk kez)
*İlk kez yeni bir devletin kurulması düşüncesi belirtilmiştir.
*İlk kez manda ve himaye fikri deddedilmiştir.
*İlk kez yabancı ve azınlıklara ayrıcalıklar verilemeyeceği açıklanmıştır.
*Sivas Kongresine ışık tutmuş,ana ilkeleri saptayarak yaygınlaştırmıştır;ulusal birlik yolunda atılan önemli bir adım olmuştur.

SİVAS KONGRESİ(4-11Eylül 1919)
Amasya Genelgesinde alınan karar doğrultusunda yurdun çeşitli illerinden gelebilen 32 delegeler,İstanbul hükümeti ve Anlaşma devletlerinin tüm baskı ve engellemelerine rağmen kongreyi toplmışlar ve çalışmaya başlamışlardır.
Kongrede iki konu büyük tartışmalara neden olmuştur.Birincisi Mustafa Kemal'in kongre başkanlığına getirilip getirilememsi,ikinciise padişaha bağlılığı bildirerek İngiliz ve Amerikan mandası altına girmekten başka çare olmadığı konusudur.
ALINAN KARARLAR
*Mustafa Kemal başkanlığa seçildi.
*15 kişilik Temsil Heyeti seçildi.
*Erzurum Kongresinde alınan kararlar kabul edilmiştir.
*Manda ve koruyuculuk kesinlikle reddedilmiştir.
*Yurtta dağınık halde bulunan mudafa-i Hukuk örgütleri ve cemiyetleri(yararlı cemiyetler) ''Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti''adı altında birleştirlmiştir.
*Padişah tarafından kapatılan Osmanlı Mebuslar Meclisinin çalışacağı belirtilmiştir.
*Yayın yoluyla propaganda için İrda-i Milliye gazetesinin çıkarılması kararlaştırlmıştır.
*Batı Anadolu Kuva-yi Milliye komutanlığına Ali FUAT PAŞA getirilmiştir.
ÖNEMİ.
*Sivas Kongresi amacı,toplanış biçimi ve aldığı kararlarla ulusal bir kongredir.
*Anadolu'da ulusal meclise yönelik gelişmeleri hızlandırmıştır.
*Yerel savunma örgütlerini,ulusal bir savunma biçimine dönüştürmüştür.
*Temsi Heyetini oluşturarak,TBMM açılıncaya kadar,Anadolu hareketini yürütme görevini üstlenmiştir.
*Ali Fuat Paş'yı Batı Anadolu Ulusal Kuvvetler Komutanlığına atayarak ilk kez yürütme gücünü kullanmıştır.
İSTANBUL'DAKİ DAMAT FERİT PAŞA HÜKÜMETİNİN DÜŞÜRÜLMESİ
Padişah ve hükümetinin Anadoludaki gelişmeler üzerine,ulusal hareketi engellemeye çalışmalarını sürdürmeleri nedeniyle Mustafa Kemal başkanlığındaki temsil heyeti Damat Ferit Paşa hükümeti görevden çekilinceye kadar İstanbu'la her türlü haberleşmenin kesilmesi için askeri ve sivil makamlara emir vermiştir.
22 gün boyunca Anadolu'ya hakim olamayan Damat Ferit hükümeti,itilaf devletleri ve padişahın baskısı sonucunda görevden çekilmiş ve yerine Ali Rıza Paşa hükümeti kurulmuştur.
UYARI:Damat Fert Paşa hükümetinin düşürülmesi,Anadolu hareketinin İstanbul hükümetine karşı kazandığı ilk zaferdir.Bu olay bu açıdan önemlidir.
Bu olay Amasya Görüşmelerine yol açmış ve ulusal kurtuluş mücadelesini daha da güçlendirmiştir.
AMASYA GÖRÜŞMELERİ(20-22 Ekim 1919)
İstanbul'daki Ali Rıza Paşa hükümeti Anadoluya Bahriye Nazırı Salih Paşa başkanlığında bir heyet gönderir.İki taraf Amasya'da toplanır.Yapılan görüşmeler sonucunda Amasya Protokolü imzalanır.
ÖNEMİ:Osmanlı hükümeti Sivas Kongresi kararlarını ve Temsil Heyetinin varlığını hukuksal olarak tanımıştır.

TEMSİL HEYETİNİN ANKARA'YA GELMESİ(27 Aralık 1919)
Amasya Görüşmeleri sonucunda alınan kararlara İstanbul hükümeti yalnız birini kabul etmiştir.O'da Mebusan Meclisinin açılma kararıdır.Ülkede seçimler yapılır.
Mustafa Kemal'de İstanbul'da toplanacak mebusan meclisinin çalışmalarını yakından izleyebilmek ve yeni seçilen milletvekillerini etkileyip sivas kongresi kararları doğrultusunda kararlar alınmasını sağlayabilmek amacıyla Ankara'ya gelir.
Ülkede seçilen müdafa-i hukuk yanlısı mebusları Ankarada toplayıp kararlar almış( Mısak-ı Milli karalarını) ve bunların İstanbulda mebusan meslisde gerçekleştirmelerini istemiştir.
Bunlar;
*İstanbulda toplanacak meclise ulusal iradenin meclise yansıdığını kanıtlamak amacıyla kendisinin sembolik olarak meclis başkanı olarak seçilmesi.
*Mecliste Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Grubu oluşturmalarını
*Mısak-ı Milli olarak adlandırılan programı izlemelerini

MUSTAFA KEMAL'İN ANKARA'YA GELME VE MERKEZ YAPMA NEDENLERİ
*Anadolu'nun her yeriyle kolaylıkla haberleşme ve ulaşım olanaklarına sahip olması
*Ankara'nın İstanbul'a yakın olması nedeniyle İstanbul'daki çalışmaların kolaylıkla izlenebileceğinin düşünülmesi.
Batı cephesini denetleyebilecek ve kuvayi milliye ile iletişim sağlayabilecek bir konumda olması.

SON OSMANLI MEBUSAN MECLİSİNİN AÇILMASI(12 ocak1920)
İstanbul'da kendi denetiminde toplanacak bir meclisin ancak barış kararı alaacağı düşüncesinde olan itilaf devletlerinin toplanmasına izin verdikleri Osmanlı Mebusan meclisi 12 Ocak 1920'de çalışmalarına başlamıştır.
M.Kemal ile görüşen ve bazı konuları gerçekleşt
iirmek için kendisine söz veren milletvekillerinin çoğu,İstanbul'da çeşitli etki ve baskıların etkiler ve baskılar altında oldukları için sözlerinde duramamışlar ve M.Kemal'i meclis başkanlığına seçememişlerdir.Ancak Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk grubu yerine oluşturulan felah-ı Vatan grubunun çalışmaları ve etkisiyle 28 Ocak 1920'de Misak-ı Milli programını kabul etmişlerdir.
MISAK-I MİLLİ(Ulusal Yemin-28 Ocak 1920)
Misak-ı milli ,türk milletinin ulusal sınırlar içinde bağımsız olarak yaşama andıdır.
28 Ocak 1920'de son osmanlı mebuslar meclisinde felah-ı Vatan grubu tarafından kabul edilen MİSAK-I MİLLİ şu kararları içermektedir.
1.türk vatanı bölünmez bir bütündür.
2.Mondros Ateşkes antlaşması imza edildiği sırada düşman ordularının eleinde bulunan ve halkın çoğunluğu Arap olan yerlerin geleceği buradaki halkın oylarına göre kararlaştırılacaktır.
3.Doğuda üç sancakta (Kars,Ardahan,Batum)yaşayan halkın geleceği halkın oyları ile belirlenecektir.
4.Batı Trakya'nın durumunu belirlemek için bölgede halk oylaması yapılmalıdır.
5.Azınlıkların hakları,komşu ülkelerdeki müslüman halkın da aynı haklardan yararlanması koşuluyla tarafımızdan kabul edilecektir.
6.İstanbul ve marmara Denizinin güvenliği sağlanmalıdır.bu koşullar sağlandıktan sonra boğazların dünya ticaretine açılması konusunda ilgili devletlerce verilecek olan karar geçerli sayılacaktır.
7.Osmanlı Devletinin politik,ekonomik ve mali gelişmeeleri köstekleyen ve hukuk alanında egemenliğini sınırlayan ayrılacakklar(Kapitülasyonlar)ortadan kaldırılacaktır.
8.Sınırlar,Boğazlar ve İstanbul'la ilgili hükümler kabul edildiği takdirde,osmanlı borçları ödenecektir.
MİSAK-I MİLLİ'NİN ÖNEMİ:
1.Misak-ı Milli kararları,ulusal ve bölünmez bir Türk yurdunun sınırlarını çizmiştir.
2.Kurtuluş savaşının hangi esaslar çerçevesinde yapılacağını kesin olarak belirlemiştir.
3.Bu karar,kongrelerle belirlenen ulusal isteklerin Osmanlı Parlementosuna yansıımasıdır.bu nedenle Anadolu eyleminin ilk büyük siyasal zaferidir.
4.Tartışma konusu olan topraklarda (Batı Trakya,Kars,Ardahan,Artvin ve Arap toprakları)halk oylamasının yapılması önerilerek sorunları barışçı yollarla çözümünden yana olunduğu gösterilmiştir.
MİSAK-MİLLİ'NİN ÖNEMİ:
1.Misak-ı Milli kararları tüm yurtta sevinçle karşılanmış ve ulusal mücadele büyük bir güce ulaşmıştır.
2.İtilaf devletleri hiç beklemedikleri bu kararlar karşısında şu uygulamaları yapmışlardır.
a.Kararın geçersiz sayılması ve geri alınması için milletvekillerine baskı yapmışlardır.
b.Ali riza Paşa hükümetinin görevden ayrılmasına ve yerine salih paşa hükümetinin gelmesine neden olmuşlardır.
c.meclisin kararlarında ısrar etmesi üzerine 16 Mart 1920'de İstanbul'u resmen işgal etmişlerdir.
d.Mebuslar Meclisi dağıtarak ulusal mücadeleyi destekleyen milletvekillerini,aydınları,gazetecileri ve halktan bazı kişileri tutuklamaya başlamışlardır.